Een paar keer per dag krijg ik de vraag gesteld welke camera je het beste kunt kopen. Ik vind het altijd erg lastig om daar een goed antwoord op te geven. Ten eerste omdat ik als fotograaf/trainer alles weet van de werking van camera’s, maar niet alles van alle nieuwe type camera’s die op de markt gekomen zijn. Daarnaast is het niet mogelijk om voor iedereen een eenduidig antwoord te geven. Welke camera voor jou het beste is, is namelijk van een heleboel factoren afhankelijk. Wat voor soort fotograaf ben je, wat verwacht je van een camera en natuurlijk, wat is je budget. Camera’s zijn er in heel veel soorten, maten en prijzen.
Wanneer je online gaat zoeken naar advies over de aanschaf van een camera schiet je daar vaak niet zoveel mee op. Artikelen zijn aan de ene kant vaak enorm technisch geschreven zodat de gemiddelde mens, die niet zoveel van fotografie weet, er niks van begrijpt. En de artikelen van de winkels en camera fabrikanten zijn vaak niet volledig. Die zijn tenslotte geschreven om de verkoop van een camera te bevorderen. Met dit artikel wil ik je vanuit mijn ervaring, en zonder voorkeur voor een bepaalde camera, graag vertellen op welke manier jij het beste een camera kunt aanschaffen. Je moet er wel even voor gaan zitten, het is namelijk een hele lap tekst geworden. Maar er valt dan ook heel veel over te vertellen!
Allereerst zal ik je kort iets vertellen over de verschillende soorten camera’s die op de markt zijn.
De compactcamera
De naam zegt het al een beetje, dat is vaak een kleine camera. Dit is meteen een groot voordeel van deze camera, hij is klein, past overal in, is licht en makkelijk mee te nemen. Maar compactcamera’s heb je ook weer in verschillende soorten.
1. De heel kleine en volautomatische compactcamera
Deze past echt in je binnenzak en is heel eenvoudig te bedienen. Deze camera’s beschikken niet over heel veel functies en zijn volautomatisch. Het is dus altijd de camera die bepaalt hoe de foto wordt genomen. Met als uitzondering dat jij bepaalde situaties kunt aangeven waarin je fotografeert, bijvoorbeeld in de sneeuw, in de avond of bij snel bewegende voorwerpen.
2. Kleine compactcamera’s die handmatig zijn in te stellen
Deze camera’s beschikken over veel functies. Je kunt deze camera’s, net als bijvoorbeeld de spiegelreflexcamera’s, handmatig bedienen. Deze camera’s zijn geschikt voor mensen die om verschillende redenen graag een kleine camera willen maar wel zelf invloed willen hebben over de te maken foto.
3. De bridge camera
De compactcamera die niet zo heel erg compact is. Je stopt deze zeker niet meer in je binnenzak. Vaak zijn dit camera’s met een redelijk groot zoombereik. Door de lens die erop zit kun je ver inzoomen en dus dingen die ver weg zijn flink dichtbij halen. Deze camera’s zijn nog steeds wel een stuk lichter dan de spiegelreflex camera’s en hebben ook vaak uitgebreid alle functies.
Compact camera’s beschikken (met wat uitzonderingen) niet over een zoeker. Alle foto’s maak je via je LCD scherm.
De systeemcamera
De systeem camera’s zijn al heel wat jaren op de markt maar eigenlijk pas de laatste jaren heel erg in opmars en sterk in kwaliteit verbeterd. Sterker nog, een goede systeemcamera doet in veel gevallen niet meer onder voor een spiegelreflexcamera. Ze zijn inmiddels net zo snel en geavanceerd. Bij de systeemcamera kijk je net als bij de spiegelreflexcamera door de zoeker wanneer je een foto maakt. Je ziet dan een digitaal beeld maar dat is inmiddels zo goed dat ook dat niet meer onderdoet voor het beeld in de zoeker van de spiegelreflexcamera. Misschien is het zelfs nog wel beter. Bij een systeemcamera zie je door de zoeker namelijk het resultaat van de foto aan de hand van je instellingen. Iets wat bij een spiegelreflexcamera niet het geval is. Daarbij zie je hetzelfde beeld als je zonder camera met je ogen ziet. De gemiddelde systeem camera is nog steeds een stuk lichter dan een spiegelreflex camera maar dit is niet altijd meer het geval. Ik heb zelf een Sony systeem camera die, zeker met een zware portretlens, eigenlijk een stuk zwaarder is dan een kleine spiegelreflex.
Bij een systeemcamera kun je lenzen vervangen, een externe flitser op aansluiten en er zijn inmiddels al flink wat fullframe camera’s op de markt. Deze beschikken dus over een zeer grote sensor. Ook hierin doet hij dus in kwaliteit niet meer onder voor een spiegelreflex. Omdat de camera relatief nog niet zo lang op de markt is, is er vaak nog niet een heel grote keuze in beschikbare lenzen.
De spiegelreflexcamera
Dit zijn de grootste, stevigste, zwaarste en vaak meest geavanceerde camera’s. Tenminste dat waren ze altijd voordat de systeemcamera een deel van de markt veroverde. Ook spiegelreflexcamera’s heb je in alle soorten en maten. Van redelijk kleine instapmodellen tot de hele grote en kwalitatief goede camera’s voor de professional. Net als de grootte lopen ook de prijzen hiervan erg uiteen. Er zijn veel fullframe camera’s op de markt, je kunt kiezen uit veel verschillende lenzen en externe flitsers.
En welke van deze camera’s past dan bij jou?
Voordat je echt op zoek gaat naar een camera en overgaat tot de aanschaf ervan is het goed om voor jezelf precies te weten wie jij bent als fotograaf en wat je van een camera verwacht. Ga jij voor makkelijk, wil je eigenlijk dat je camera al het werk doet en heb je geen zin om met een grote camera rond te lopen, dan is een kleine simpele compactcamera waarschijnlijk het meest geschikt voor jou. Wil je wel graag een kleine camera maar jezelf toch zo nu en dan uitdagen om net iets meer uit je camera te halen en zelf met je instellingen te spelen dan is een iets uitgebreidere compactcamera meer een optie. Vind jij het leuk om veel in de natuur te fotograferen en vaak dingen die ver weg zijn dichterbij te halen dan is een bridge camera met meer zoomfunctie weer een beter idee.
Weet je al meer van fotografie, of wil je graag meer van fotografie weten, en vind je het geen probleem dat je camera misschien iets groter is, dan kun je na gaan denken over een systeemcamera of spiegelreflexcamera. Bij deze camera’s is het altijd zo dat het beter is om iets van fotografie te weten, en de techniek enigszins te beheersen, omdat je dan echt het beste uit de camera haalt. Op de automatische stand fotograferen met de systeemcamera of een spiegelreflexcamera geeft vaak zeer teleurstellende resultaten. Die camera’s zijn niet gemaakt voor de automaat, die camera’s zijn gemaakt om door jou aangestuurd te worden. Maar dan moet je dus wel weten wat je doet.
Eigen voorkeur
Alle hierboven genoemde camera’s zijn er in alle budgetten. Voor jezelf je budget helder hebben is zowel voor jou als voor de medewerker in de winkel, waar jij misschien naartoe gaat, wel heel handig. Dan weet je tussen welke camera’s je kunt kiezen. Maar ja, dan weet je natuurlijk nog niet zo heel veel. Want er zijn zoveel merken en types, dat de gemiddelde mens door de bomen vaak het bos niet meer ziet. Ik ga jou hierbij niet vertellen welk merk je moet kopen. Ik vind het ten eerste niet eerlijk en objectief om mijn persoonlijke voorkeur voor een merk aan iemand anders op te dringen. Ten tweede is het ook niet echt meer een kwestie van beter of slechter. De meeste merken zijn gewoon heel goed. De kwaliteit van de foto is niet alleen afhankelijk van de camera maar zeker ook van de lens die op de camera zit. De camera zorgt meer voor de kleuren en de contrasten, maar de lens zorgt juist weer meer voor bijvoorbeeld de scherpte en de scherptediepte (bijvoorbeeld door heel mooie wazige achtergronden te maken). Ook de keuze van je lens is afhankelijk van wat jij graag fotografeert. Maak je veel portretten, landschappen, macro, concerten, sport of is het belangrijk dat je ver kunt inzoemen? Allemaal zaken die vragen om een andere lens.
Nieuw of tweedehans?
Wat je over het algemeen kunt aannemen is dat de nieuwste typen camera’s altijd weer een stuk geavanceerder zijn dan de types ervoor. Digitale fotografie bestaat in verhouding nog maar heel kort. En de kwaliteit ervan gaat dus nog steeds met sprongen vooruit. Om die reden raad ik mensen meestal niet aan om een tweedehands digitale camera te kopen. Natuurlijk is het fijn als je een hele goede deal hebt en voor weinig geld een goede camera kunt kopen, maar de kwaliteit van een oude camera is toch vaak een stuk minder dan van de nieuwere camera’s. Ook moet je bij een tweedehands camera heel erg opletten hoeveel foto’s ermee gemaakt zijn. Als je bijvoorbeeld een camera koopt die van een fotograaf is geweest en die fotograaf heeft die camera al twee jaar in zijn bezit, dan zou ik hem niet kopen. Elke sluiter heeft een bepaald aantal foto’s die hij kan maken. En daarna is de sluiter gewoon stuk. En een nieuwe sluiter is vaak zo duur dat je dan weer beter gewoon een nieuwe camera kunt kopen. De informatie over de maximale hoeveelheid foto’s die een camera kan maken is online te vinden. En het is ook altijd goed wanneer je een tweedehands camera wilt kopen om op de hoogte te zijn van het aantal clicks dat hij camera gemaakt heeft. Die informatie is altijd terug te vinden in de camera.
In de winkel of online?
Camera’s worden tegenwoordig vaak online gekocht. Dat begrijp ik, de levertijd is snel en je kunt op die manier de goedkoopste optie vinden. Waar je wel rekening mee moet houden is dat je die camera dus niet eerst hebt vastgehouden of gezien. Voor mij is het erg belangrijk dat ik een camera in mijn handen heb gehad voor ik tot koopo overga. Elke camera is anders van design en vorm en de ene camera ligt voor de ene persoon beter in de hand en de andere camera voor de andere persoon. Ook kun je voelen hoe zwaar de camera is en je bedenken hoe het zou zijn als je daar bijvoorbeeld op vakantie de hele dag mee rond moet lopen. Naarmate de dag vordert wordt het steeds zwaarder. Ik moet je eerlijk zeggen dat ik zelf op vakantie nooit een camera meenemen. Vakantie is voor mij echt vrije tijd en een camera hoort daar niet bij voor mij. Ik fotografeer op vakantie gewoon met m’n smartphone en kan op die manier prima de dingen vastleggen. Dus dat is ook nog een keuze als je niet weet welke camera je moet kopen. Gewoon geen camera kopen. In ieder geval is het voor jezelf het beste om een camera te hebben die lekker in de hand ligt en het voor jou juiste gewicht heeft. Dit helpt erg mee in het plezier in fotograferen :-).
Het voordeel van een goede winkel is dat daar mensen werken die veel verstand hebben van camera’s en altijd de laatste types in hun handen hebben gehad en ermee hebben gefotografeerd. Wanneer jij hun dus vertelt wat je graag fotografeert, wat je verder van je camera verwacht en wat je budget is, dan kunnen zij jou een aantal camera’s laten zien waartussen je kunt kiezen. Daarnaast is een groot voordeel van een goede winkel bij jou in de buurt dat de service vaak beter (en dichterbij) is.
Mijn persoonlijke tips
In de jaren dat ik als fotograaf werk heb ik zelf verschillende merken camera’s gehad. Ik heb zowel met Nikon, Canon en Sony gefotografeerd. Ik moet je zeggen dat ik niet een echte voorkeur heb. Van het ene merk vond ik het ene type beter en van het andere vond ik het andere type beter. En met beter bedoel ik dan vooral de kleuren en het gebruiksgemak. Maar dat is meestal ook een kwestie van smaak en gewenning. Het is dus goed om, wanneer je bij een winkel binnen staat, met verschillende merken dezelfde foto te maken. Aan de resultaten ervan kun jij zien welke kleuren jou het meeste aanspreken. Qua bediening zijn er veel verschillen. Het lijkt er soms op dat fabrikanten er alles aan doen om de werking bewust anders te maken dan die van hun concurrenten. Maar het is niet alleen dat, ook maken ze de werking van de camera bij hun eigen nieuwe types vaak weer heel anders dan die van de oude. Voor veel mensen is dit vaak heel frustrerend. Heb je je oude camera goed onder de knie, dan kun je bij een nieuwe camera vaak weer overnieuw beginnen. De laatste jaren werk ik voornamelijk als trainer fotografie. Ik heb elke maand een paar honderd nieuwe deelnemers met veel verschillende camera’s. Ik zie dus van alle merken en typen de vragen van mensen langskomen en waar ze bij die camera tegenaan lopen. Ik zie ook vaak duidelijk de teleurstelling over de keuze die ze ooit gemaakt hebben. Vaak tijdens de workshop, wanneer ze meer leren over fotografie, weten ze pas wat ze van een camera kunnen verwachten, en vooral wat zij er zelf van verwachten. En camera kiezen terwijl je er nog niks van fotografie weet is dus eigenlijk heel erg lastig. Vanuit al die vragen die ik dagelijks krijg en de vele handleidingen die daarom doorspit kan ik je misschien wel wat bruikbare (en weinig of nooit vertelde) tips geven die teleurstelling helpen voorkomen.
Mijn woorden klinken misschien niet altijd positief over de gang van zaken bij de gemiddelde camera fabrikant. Maar na jarenlang alle vragen van mijn deelnemers te hebben gezien en beantwoord denk ik dat ik hierin zeker recht van spreken heb.
De handleiding
Bij elke camera wordt tegenwoordig een handleiding geleverd waar je niks aan hebt. Het is meestal een dik boek in een stuk of 80 talen die eigenlijk alleen maar laten weten hoe je camera aan en uit zet. Dit is natuurlijk lichtelijk overdreven wat ik nu zeg maar het is echt zo dat je met deze handleiding niet leert wat je camera allemaal kan en hoe je hem moet bedienen. Deze boeken, waar onnodig heel veel bomen voor gekapt zijn, kun je dus eigenlijk meteen in de prullenbak gooien. De echte handleiding van elke camera is online te vinden. Daar staat precies in hoe jouw camera werkt. Je kunt jouw handleiding altijd vinden door in Google het merk, type en handleiding in te typen. Dan krijg je verschillende sites te zien waar je de handleiding kunt downloaden als PDF. Meestal kom je dan op de site www.gebruikershandleiding.com terecht. Daar staan eigenlijk bijna alle handleidingen op. Maar ja, dan ben je nog niet. Want wat is er veel verschil in deze handleidingen. De ene handleiding is zeer uitgebreid en redelijk begrijpbaar geschreven maar de ander is voor de gemiddelde mens geen touw aan vast te knopen. En van sommige camera’s is zelfs helemaal geen goede en uitgebreide online handleiding te vinden. Er zijn altijd weer een paar camera’s waarbij ook online alleen maar die handleiding in 80 talen te vinden is. Het lijkt alsof fabrikanten geen tijd en aandacht genoeg hebben om een goede handleiding te maken. Ze weten waarschijnlijk toch dat die dingen nauwelijks gelezen worden. En dat is waar, maar dat heeft voornamelijk te maken met het feit dat niemand ze begrijpt. Vaak worden ze zo technisch geschreven dat iemand met een normaal brein alleen maar niet-begrijpend naar de woorden kan staren. Eigenlijk moet je eerst een cursus gedaan hebben om je handleiding te kunnen begrijpen. Er lijkt ook nooit echt een lijn te zitten in deze handleidingen. Niet in de handleiding zelf maar ook niet in alle handleidingen van één merk. Want bij elk type kan de handleiding er weer totaal anders uitzien. Alsof er altijd één of andere stagiaire de opdracht krijgt om een handleiding te schrijven en daarbij de vorige handleidingen niet gelezen heeft. Met andere woorden, als je een camera op het oog hebt, kijk dan voordat je hem koopt eerst online of er een uitgebreide handleiding is in het Nederlands, en of jij de taal waarin hij geschreven is enigszins begrijpt. Die handleiding is je houvast, en daarmee kun je meer te weten komen over jouw camera. Als jij zowel de handleiding niet kunt lezen en jij verder ook geen verstand hebt van fotografie zul je vaak niet verder komen dan de autostand. En dat is echt doodzonde van de mooie camera die jij hebt gekocht.
Knoppen of menu
De camera’s die het makkelijkst te bedienen zijn, zijn de camera’s waarbij je voor de meest gebruikte functies een knopje of wieltje kunt gebruiken. Dingen als bijvoorbeeld opnamemodus, het verplaatsen van scherpstelvakjes, belichtingscorrectie, belichtingsmethoden, ISO-waarden en het instellen van diafragma en sluitertijd, zijn fijn wanneer je die met één druk op de knop kunt veranderen. Het zijn functies die, wanneer je het één en ander van fotografie weet, vaak gebruikt. En snelle bediening is dan handig. Wanneer je deze functies alleen via het uitgebreide menu kunt veranderen, is de vogel die jij wilde fotograferen al lang weer gevlogen, voordat je de instelling hebt aangepast. Snelheid is bij fotografie belangrijk.
Tegenwoordig zijn menu’s zo ongelooflijk uitgebreid dat de de meeste mensen er maar een fractie van gebruiken. Wat mij betreft mag elke digitale camera gewoon precies dezelfde functies hebben als de analoge camera’s van vroeger. Maar de gemiddelde cameramaker denkt daar heel anders over. Omdat er zo ontzettend veel functies zijn is het voor de gemiddelde mens onmogelijk om zijn hele camera te leren kennen. Daarnaast hebben de meest voorkomende functies tegenwoordig vaak standaard geen eigen knop meer. Die camera’s hebben eigenlijk een aantal lege knoppen. Achter deze knoppen zit geen functie. Jij als gebruiker mag een functie toekennen aan deze knoppen. Ik denk dat er maar een paar procent van de consumenten is die dat doet. Want ten eerste is het toekennen van de functies vaak best ingewikkeld. Maar ten tweede, als je niks van fotografie weet, heb je ook geen idee welke functie je zou moeten toekennen aan een knop. Let hierop bij de aanschaf. Vraag aan de verkoper in de winkel bij welke camera’s dit het geval is. Ik weet in ieder geval dat dit bij veel Sony camera’s het geval is. Ik fotografeer tegenwoordig zelf met Sony en het is voor mij geen probleem. Maar als jij zonder heel ingewikkeld te doen gewoon lekker snel aan de slag wilt is het voor jou misschien niet zo’n goede optie. Neem het lijstje met de functies die ik hierboven noemde mee, en kijk hoe snel je dit bij de verschillende camera’s kunt instellen. Eigenlijk word ik elke week nog verrast met weer een nieuwe werking van nieuwe camera’s. Afgelopen week hoorde ik weer voor het eerst dat bij een aantal redelijk nieuwe Nikon camera’s de informatie over de instellingen die je hebt gebruikt bij het maken van een foto niet meer standaard zijn terug te zien. Vooraf moet je eerst in het menu aangeven welke info jij over je foto’s wilt kunnen terugzien. Ik durf echt te werden dat bijna niemand dit doet omdat ze er gewoon geen enkel benul van hebben. Met als gevolg dat zij dus nooit op een camera kunnen zien met welke ISO die foto ook weer genomen was, of wat de sluitertijd was. Belangrijke informatie die niet meer standaard te zien is. En wat de reden daarvan is? Ik zou het werkelijk niet weten, ik kan er geen enkele logische reden voor bedenken. Het is trouwens een prachtige camera, maar dit moet je net even weten.
Kwaliteit of verkooptruc?
Bedenk of je zaken waar fabrikanten mee adverteren echt nodig hebt. Bijvoorbeeld een enorme zoomfunctie. Het wordt vaak gebracht als een kwaliteitsding maar dat is het niet. Het enige wat het zegt is dat je ver kunt inzoomen. Maar het zegt niks over de kwaliteit van de camera of de lens. In de praktijk valt het vaak erg tegen. Je kunt wel enorm inzoomen maar eigenlijk heb je daar alleen maar echt iets aan wanneer er voldoende licht beschikbaar is. Wanneer je ver inzoomt heb je heel snel kans op beweging in je foto. En de gemiddelde compactcamera heeft niet een heel groot bereik in zijn diafragma. Dat zegt je nu misschien nog helemaal niks maar neem maar even van mij aan dat dat zo is, en om deze reden krijg je sneller bewogen foto’s. Ook krijg je bijvoorbeeld heel snel overbelichte foto’s wanneer je met een lange sluitertijd wilt werken. Dit zijn van die dingen die je als leek niet echt weet en waar je pas achter komt als je meer weet van fotografie en met je camera echt aan de slag gaat. Dit zijn twee dingen waarover ik veel teleurstelling zie bij de deelnemers. Ze dachten bijvoorbeeld een prachtige bridge camera te hebben gekocht die alles kon. Maar in de praktijk zien ze vooral heel veel beperkingen.
Ook wordt het aantal mega pixel gebracht als een kwaliteit. Maar het aantal pixels zegt niks over de kwaliteit van de foto’s. Het zegt alleen maar iets over hoe groot je een gemaakte foto kunt afdrukken. Ben jij iemand die zijn foto’s eigenlijk alleen maar op facebook zet en niet in groot formaat laat afdrukken dan heb je helemaal niet zoveel pixels nodig.
Hetzelfde geld voor een fullframe camera. Fotografen kiezen hier meestal voor. Je hebt dan een heel grote sensor waardoor de kwaliteit van de foto’s het beste is. Maar als jij je camera niet (semi) professioneel gaat gebruiken is het niet zo van belang. Wil je echt verder in de fotografie en streef je naar perfectie, dan zijn dit juist weer keuzes die wel heel erg van belang zijn.
Houd er altijd rekening mee, hoe groter de sensor en hoe meer mega pixel, hoe groter je bestanden worden. Dit vergt ook veel van de apparatuur die je er omheen gebruikt zoals je computer. Wil je dit soort foto’s bewerken dan vergt dat veel ruimte en intern geheugen op je computer.
Vrienden worden met je camera
De beste keuze voor een camera maak je eigenlijk wanneer je voor jezelf heel goed weet wie jij bent als fotograaf, wat je graag fotografeert en ook wat je van je vakantie of dagje uit verwacht. Wees daarin heel eerlijk voor jezelf. Koop nooit een camera omdat je denkt dat iets van je wordt verwacht of dat grootte iets over kwaliteit zegt. Een te grote camera kan je vakantie behoorlijk negatief beïnvloeden. Een te kleine kan de kwaliteit van je foto’s behoorlijk in de weg zitten. De meest ideale situatie zou zijn wanneer je eerst meer over fotografie leert voordat je een camera aanschaft. Ten eerste weet je dan beter wie je bent als fotograaf en wat je van een camera kunt verwachten. Keuzes maken gaat het beste met kennis. Of de kennis van een goede verkoper, of de kennis van jezelf.
Door het hele land zijn vele trainingen en workshops te volgen om jou die basiskennis te geven. Ikzelf geef de online training fotografie voor beginners. Hierin leer je in begrijpelijke taal alles over de techniek van de fotografie en jouw camera. Je zou denken, ik wil die cursus pas doen als ik een nieuwe camera heb. Dat snap ik maar het kan beiden. Je kunt de training starten met je oude camera, dan een keuze maken voor een nieuwe camera, en dan alsnog alle filmpjes bekijken met je nieuwe camera. De training van 10 weken blijft een half jaar online staan dus je hebt en meer dan genoeg tijd voor.
Je kunt online alles vinden wat je maar weten wilt. Veel mensen vinden het fijn om zelf alles uit te pluizen en leren op die manier prima fotogaferen. Voor anderen is een (online) training beter. Hoe je het ook doet, doe het! Elke camera verdient een goede bediening zodat de kwaliteit van je foto’s sterkt vooruit gaat en zodat je alles uit die camera haalt. Je gezin, je familie, je vrienden, je vakanties, allemaal mensen en situaties die de beste foto’s waard zijn. En al deze foto’s worden beter wanneer jij meer kennis hebt en wanneer je fotografeert met de camera die bij jou past!
Op die manier word je vrienden met je camera en is het een stuk leuker om te doen.
?Heel veel plezier met jouw nieuwe camera!
Petra van Vliet
