Wanneer we portretfoto's van iemand willen maken is het vinden van de juiste locatie soms best wel een uitdaging. Ik zie veel cursisten daarbij een aantal 'fouten' maken. Ik zet ze even voor je op een rijtje.

 

Achtergrond of licht

Bij het bepalen van de locatie wordt er meer gekeken naar de achtergrond en minder naar het aanwezige licht. Terwijl dat licht meestal belangrijker is voor het slagen van de foto. Het licht is heel bepalend voor de foto. Je lichtkeuze zou dan ook prioriteit moeten hebben op de achtergrond, omdat het aanwezige licht bepaalt hoe het model er uiteindelijk uitziet op de foto.

 

De rol van de achtergrond

De achtergrond krijgt in veel foto's een te belangrijke rol, en bij veel foto's zou dat beter niet zo kunnen zijn.

Er zijn verschillende soorten portretfoto's. Wanneer je een portretfoto maakt waarbij het echt gaat om alleen de persoon, bijvoorbeeld voor een profielfoto, dan is het veel beter om een achtergrond minder in beeld mee te laten spelen. Dit betekent dat een achtergrond beter niet heel herkenbaar te zien kan zijn. De achtergrond is dan meer een kleur of sfeer die de foto nog mooier maakt maar die niet afleidt van de persoon die ervoor staat.

De achtergrond heeft wel een belangrijke functie in de foto wanneer het echt iets zegt over de persoon. Bijvoorbeeld wanneer het iets zegt over het werk dat de persoon doet, of waar de persoon heel erg van houdt. Je fotografeert dan eigenlijk de persoon in die bepaalde omgeving en de persoon moet dan in balans zijn met de omgeving. Vaak laat je in zo'n geval ook iets meer zien van de omgeving, zowel in hoeveelheid als in scherpte.

Zo'n zogenaamd omgevingsportret wordt vaak gebruikt in life style fotografie of voor sfeerfoto's voor een website. Bij de gemiddelde profielfoto is het meestal juist mooier om minder achtergrond te laten zien en minder scherp, zodat de aandacht volledig naar de persoon gaat.

Voor het bepalen van de mate waarin de achtergrond zichtbaar is, is het dus belangrijk dat je vooraf bepaalt wat het doel is van de foto.

 

Van hot naar her

Er wordt te vaak en te snel gewisseld van plek. Een model wordt dan van hot naar her gestuurd en op elke plek worden er maar één of een paar foto's gemaakt, om vervolgens weer verder te gaan naar het volgende plekje. Om verschillende redenen is dit niet handig om te doen. Ten eerste moet je bij elke plek weer opnieuw de instellingen van je camera perfect maken, en dat duurt vaak even. Je bent op deze manier heel veel met je camera en de techniek bezig en wat minder met je model. Of je bent juist niet genoeg met de techniek bezig waardoor veel foto's net niet de juiste belichting krijgen. Ook kom je door deze manier van werken er vaak achter dat veel plekken toch wat minder mooi qua licht zijn en dan worden die foto's ook wat minder mooi. Daarnaast is het fijn om in een shoot rust in te bouwen, en dat betekent dat je zo nu en dan even een tijdje blijft op één plek. Je model heeft van de tijd om echt even feeling met die plek te krijgen, en je krijgt dan een meer ontspannen model en meerdere gezichten van die persoon te zien op je foto's. Je kunt beter op drie plekken fotograferen die prachtig zijn van licht en achtergrond, dan op 10 plekken waarvan de helft minder mooi is en je daardoor veel minder geslaagde foto's krijgt en veel onrust in je shoot.

 

De conifeer

Er wordt veel gekozen voor achtergronden die niet mooi zijn en daardoor de foto als geheel een stuk minder mooi maken. Mensen die mij goed kennen, weten wat ik met een coniferen foto bedoel. Mijn cursisten durven ook eigenlijk nooit meer hun model voor de coniferen in hun achtertuin te plaatsen. En dat is heel goed, haha. Ik heb over dit onderwerp eerder een filmpje gemaakt en dat kun je hier bekijken. In dit filmpje komen veel onderwerpen die ik in dit blog vertel ook in beeld, dus is het sowieso goed om het naast deze tekst even te bekijken.

 

 

Te dichtbij

Het model wordt vaak veel te dicht op de achtergrond geplaatst. Zeker wanneer er juist minder aandacht naar de achtergrond uit moet gaan, is het veel beter om de persoon een stuk van de achtergrond af te zetten. Hierdoor wordt de achtergrond vager en komt er ook meer openheid en diepte in het beeld.

 

Lagen

Ook wordt er vaak gekozen voor een omgeving waarin uiteindelijk op de foto teveel lagen te zien zijn. Ik benoem dit heel vaak bij het beoordelen van portretfoto's van cursisten. De persoon staat bijvoorbeeld in een weiland of in een bos. Achter het gezicht zie je dan het gras, een slootje, de struikjes achter het slootje, de bomen daar weer achter en de lucht. En wanneer je 'geluk' hebt dan zie je ergens in de verte ook nog wat huizen van de nieuwbouwwijk in de buurt. Je ziet dus de hele omgeving achter het model. Dat je zoveel ziet heeft vaak te maken met de beeldhoek waarin je fotografeert, de afstand tot je model, en het standpunt ten opzichte van het model. Die drie aspecten samen zorgen ervoor dat je vaak te veel achtergrond ziet van een locatie die meestal niet heel mooi is.

 

Mijn succes locaties

Het is voor portretfotografie heel fijn om een aantal plekken in jouw buurt te vinden waarvan je weet dat het licht altijd heel mooi is, en dat de achtergrond de sfeer geeft die past bij jouw foto's en jouw manier van fotograferen. Dit kan echt van alles zijn. Het kan een natuurlijke omgeving zijn, stedelijk, industrieel, strak en modern, echt alles wat jij maar wilt.

Als die locatie maar het licht heeft dat jij graag wilt gebruiken en dat de achtergrond de voor jou juiste sfeer geeft.

 

Ik heb het grote voorrecht om in de prachtige binnenstad van Zutphen te wonen. Ik word hier omringt door de oudste monumenten, parkjes en de IJssel. Ik kan hier dus alle kanten op. Wanneer ik een voor mij gemiddelde portretfoto maak dan doe ik dat graag met zacht en gelijkmatig licht. Dit is een manier waarbij de huid van iemand mooi zacht overkomt en waarbij de ogen altijd helder zijn. Voor een profielfoto is dit heel geschikt omdat iemand dan op zijn mooist overkomt en heel goed en realistisch in beeld te zien is.

 

Dit soort plekken vind je bijvoorbeeld in de schaduw van een boom. In de schaduw is het licht vaak zacht en omdat je in een groene omgeving staat komen de bladeren van de bomen vaak als een mooie sfeer op de achtergrond. Wanneer er dan ook nog veel licht door die bladeren schijnt heb je een prachtige locatie gevonden. Je vindt dit vaker in een parkje dan in een bos. Ik wil de bossen in Nederland niet beledigen maar over het algemeen zijn onze bossen niet echt de meest fotogenieke. Er zijn vaak dunne sprietige boompjes die dicht op elkaar staan, geen licht doorlaten en vaak een groene waas geven op het model en ook een te lange sluitertijd, omdat het gewoon een beetje donker is. Een wat meer open park met grote bomen geeft meer mogelijkheden en betere omstandigheden. Ga je toch in een bos, zoek dan de plekken waar het iets meer open is en de bomen wat mooier zijn.

 

    

Els in zacht licht onder een boom                                                Sophie in een steegje met zacht licht

 

Ook vind je het in de schaduw van een gebouw, een muur of een steegje. Steegjes hebben vaak geen direct zonlicht maar wel veel schaduw. Wanneer je in de lengte richting van het steegje fotografeert heb je de muren ook nog eens mooi als achtergrond.

 

Mijn meest favoriete plek in Zutphen is onder de poort van de Drogenaps toren. Een eeuwenoude toren waar je in gedachten de bewoners met paard en wagen onderdoor ziet gaan. In de steeg naar de toren toe zie je ook letterlijk de slijtage van de wielen van de wagens omdat het steegje eigenlijk net niet breed genoeg van om doorheen te gaan.

 

   

Zonneke en cursisten onder de mooie Drogenapstoren

 

Wanneer ik een model onder de poort zet, net ver genoeg om geen direct invallend licht uit de lucht meer te hebben op het gezicht, maar net in de schaduw van de poort, dan heb ik daar altijd het meest zachte en mooie licht denkbaar. En omdat de poort van binnen heel mooi en donker is, krijg ik een prachtige en sfeervolle achtergrond.

 

Nienke,   Nina en   Zonneke onder de Drogenapstoren

 

Nu weet ik natuurlijk heel goed dat niet iedereen gezegend is met zo'n mooie plek. Wanneer je ergens in een nieuwbouwwijk woont dan zijn daar geen eeuwenoude muren en torens. Maar er zijn wel degelijk plekken waar je dit soort licht kunt vinden en een zelfde soort sfeer, zonder dat je nu precies ziet wat er op de achtergrond is. Die steegjes zijn overal, dus die moet je kunnen vinden. En die poort, wat dacht je van een fietstunnel? Ook daar kun je het model aan het begin van de tunnel neerzetten waarbij het nog wel licht genoeg is, maar net in de schaduw van de tunnel. De rest van de tunnel op de achtergrond zorgt voor een donkere achtergrond waardoor je helemaal niet hoeft te zien dat het een tunnel is.

Omdat ik van zacht licht houd ben ik altijd op zoek naar dit soort plekken. Dus ook wanneer ik fotografeer op een locatie die ik minder goed ken, zijn mijn ogen altijd op zoek naar dit soort situaties. Een voorbeeld, meerdere keren heb ik modellen in Rome gefotografeerd. Het stikt hier natuurlijk van de smalle straatjes waar het licht mooi zacht is en de achtergrond prachtig. Ik heb portretfoto's gemaakt in de schaduw van het Pantheon, tussen de pilaren van het Vaticaan en zoals op de laatste foto is te zien, voor de entree van een kerk. Op geen van die portretfoto's is vervolgens te zien dat we hier bij het Pantheon of Vaticaan waren, tenminste niet bij de foto's die heel close genomen zijn. En dat maakt niet uit, het gaat om de sfeer en wij weten het, dus we zullen er altijd mooie herinnering aan hebben. De foto's bij de entree van de Kerk zijn gemaakt bij een overdekt stuk buiten bij de ingang met prachtig marmer als achtergrond. Door de overdekking weet ik dat het licht zacht en gelijkmatig is en ik kan dan ook niet anders dan heel gelukkig worden wanneer ik zo'n plek zie.

 

  

Christine bij het Pantheon en Marieke bij de ingang van een Kerk, beide in Rome 

 

Ga op zoek naar jouw eigen succes locatie

Maak je vaak portretten, ga dan op zoek in jouw stad of dorp naar jouw succeslocatie. Vind een paar plekken waarvan je weet dat het licht altijd mooi is, waar de achtergrond niet direct heel herkenbaar is maar gewoon een prachtige sfeer geeft. Het is heel fijn om plekken te hebben waar je met volledig daglicht kunt fotograferen, zonder dat flitsen of reflectie nodig is. Zeker wanneer jij alleen met je model bent is het fijn dat je geen extra moeite voor reflecteren of flitsen hoeft te doen. Op die manier komt de persoon op die foto echt prachtig tot zijn recht en is de shoot heerlijk ontspannen.

 

Wil je toch wat meer uitdaging en liever de wat lastiger locaties of momenten opzoeken, dan kan dat natuurlijk. Er zijn tenslotte zoveel wegen die naar het prachtige Rome leiden. Misschien vind je mijn blog over zomers fotograferen dan interessant. Hierbij komen wat lastiger lichtsituaties aan bod.

 

 

 

Hoe vind je mooi licht en een mooie locatie voor portretfotografie?

 

Zijn jouw selfies altijd in spiegelbeeld? Bekijk het filmpje en kom erachter.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ze zeggen vaak dat je pas echt goed kunt fotograferen wanneer je altijd in de M stand fotografeerd. In dit filmpje vertel ik je of ik het daarmee eens ben of niet. Kun jij pas goed fotograferen wanneer je alles in de M stand doet?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tijdens de Corona tijd konden we heel lang niet naar de kapper. En dat was een heel belangrijke reden waarom mensen in die tijd minder vaak op de foto gingen. Op de dag dat de kappers weer aan het werk gingen maakte ik dit filmpje. Naar de kapper gaan is niet het enige wat je kunt doen voor een goede voorbereiding. In dit filmpje vertel ik je alles wat jij kunt doen om zo goed mogelijk te zijn voorbereid op een fotoshoot.

In het filmpje vertel ik je ook over een filmpje dat ik heb gemaakt samen met Natscha Koningsveld over make up voor foto's. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veel mensen vinden het spannend om gefotografeerd te worden. En als gevolg daarvan kunnen je gezichtsspieren gaan verstrakken wanneer je voor de camera staat. Ontspannen lachen is er da niet meer bij. 

Een heel simpel trucje kan je daarbij helpen. Doe het als een hondje! Het ontspant je spieren en je gaat er vanzelf door lachen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

We zitten op dit moment in een gekke tijd. Om veel verschillende redenen ervaren mensen veel stress. Ik ook! Maar er is iets waar ik altijd weer op terug kan vallen, en wat me altijd helpt, en dat is fotografie. Ik kan een uur lang met mijn smartphone aan de IJssel zitten en heel veel mislukte foto's maken van mijn hond, het water of mezelf.  Wanneer al mijn zintuigen zich tegelijk inzetten op zo'n mooie plek om een plaatje te schieten, dan vergeet ik even alle dingen die er op dit moment spelen en komen mijn hart en mijn hoofd even tot rust.

Hoe ik dat doe wil ik heel graag met jullie delen.

 

Mindfull of Meditatief

Wanneer je fotografie gebruikt om stress te reduceren kun je het mindfull fotograferen noemen, of meditatief fotograferen. Je fotografeert dan op zo'n manier dat het resultaat ondergeschikt is aan de handeling zelf.

Dit hoeft niet per definitie te betekenen dat de foto's slecht worden of dat je niet je best doet om er iets moois van te maken. Het kan natuurlijk samen gaan. Zolang het goed willen doen maar niet in de weg zit van het ontspannen kunnen werken.

Twee manieren van werken

Wanneer je wilt dat fotografie geen enkele vorm van stress oplevert, of zelfs ontspannend kan werken, zijn er in grove lijnen twee manieren van werken:

• Je richt je volledig op het fotograferen, zonder je druk te maken om het resultaat. Je bent volledig bezig met de handeling en wat er uit komt hoeft voor jou niet ergens aan te voldoen of goed te zijn. Je laat het resultaat volledig los.
• Je gebruikt de technische kennis die je hebt zo goed mogelijk, met wel als doel een mooie foto te maken, maar op een ontspannen manier. Voor perfectionisme is er op deze manier geen ruimte. Hoe beter je technische kennis is, hoe meer ontspannen je de techniek toe kunt passen, zonder dat het stress geeft. Dus een streven naar zo goed mogelijk de techniek beheersen is hierin belangrijk. Hoe meer je oefent en hoe meer ervaring je hebt, hoe beter dat gaat lukken.

 

De plek

De locatie waar je fotografeert kan enorm helpen. In principe kun je overal goed fotograferen, je kunt overal mooie dingen zien, maar hoe rustiger en mooier de locatie, hoe meer ontspanning het vaak oplevert. Fotografeer daarom vaak op plekken waar jij je heel fijn voelt.

 

 

Fotograferen met al je zintuigen

Als één van mijn eerste slogans, toen ik begon als fotograaf, had ik 'fotograferen met je hart'. Natuurlijk fotografeer je vooral met je ogen, maar wanneer je hart erbij komt kijken zie je veel meer en zie je veel mooiere dingen. Wanneer je je hart openstelt terwijl je kijkt, dan ga je opeens veel beter, rustiger en meer gefocust kijken. Wanneer de gemiddelde mens door de stad loopt, kijken we heel oppervlakkig. Hoe meer gefocust we gaan kijken, hoe meer we zien en hoe anders we zien.

Rustig om je heen kijken, echt kijken, is automatisch kijken vanuit je hart. Oppervlakkig kijken gaat veel meer met alleen je ogen, en dan zie je alleen de noodzakelijke dingen, bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat je nergens tegenaan loopt.

Maar fotograferen met je ogen en hart is nog niet voldoende. Alle zintuigen doen mee. Tijdens het fotograferen hoor je ook de geluiden en voel je dingen, zoals bijvoorbeeld de wind. Wanneer je je heel bewust bent van alles wat je met je zintuigen waarneemt, dan ben je nog meer in het moment en blijft er steeds minder ruimte en tijd over in je drukke hoofd om te denken aan problemen, twijfels en je to do lijst.

Terwijl je hiermee bezig bent, haal een aantal keer bewust diep en rustig adem. Bij stress gaan we automatisch veel oppervlakkiger ademhalen en dat zorgt voor veel meer spanning in je lijf. Wanneer ik fotografeer haal ik regelmatig even diep adem. Ik laat het mijn modellen ook altijd doen, zodat de spanning even wordt weggeblazen.

 

Glimlachen voor mooie stofjes

Wanneer ik op zoek ga naar mooie dingen om me heen dan verschijnt er automatisch een glimlach op mijn gezicht.

En die glimlach is belangrijker dan je denkt. Want een glimlach zorgt ervoor dat er geluksstofjes worden aangemaakt in je lichaam, ook als hij in eerste instantie misschien nog niet echt is. En die geluksstofjes, die zorgen ervoor dat je de wereld net weer ietsje mooier ziet. Wanneer ik een persoon fotografeer dan heb ik sowieso een lach op mijn gezicht, en die is altijd echt. Ik vind het altijd een groot voorrecht wanneer er iemand voor mijn camera staat, dus het gaat vanzelf. Maar voor de persoon die ervoor staat is het ook fijn om naar een vriendelijk gezicht te kijken in plaats van een gespannen of hevig geconcentreerd gezicht wat al snel als chagrijnig over kan komen.

 

Rust

Om ontspannen te fotograferen is rust heel belangrijk. Wanneer je ergens gaat fotograferen, kom dan eerst lekker aan op de plek, voel je plek en kijk goed om je heen. Laat je camera eerst even in je tas. Neem dan ook altijd ruim de tijd zodat je niet hoeft te haasten.

 

Het hoeft niks te zijn

Wanneer je gaat fotograferen voor ontspanning hoeft het niks te zijn wat je gaat fotograferen. Natuurlijk kun je mooie landschappen maken of leuke straatbeelden. Maar het is niet noodzakelijk. Het werkt juist ook heel goed om zonder doel te werken en zonder plan. Een beetje pielen boven een boomschors, een stoeptegel of een stapeltjes takjes kan heel rustgevend werken. Abstracte fotografie is dan ook heel geschikt voor het ontspannen fotograferen. Omdat je onderwerp niet echt iets is, behalve wat lijnen en structuren, hoeft het ook nergens aan te voldoen. Het zien van lijnen en structuren geeft rust in je hoofd.

 

Speel en experimenteer

Probeer vooral ook heel andere dingen te doen dan je normaal gesproken doet. Foto's vanuit gekke standpunten, met een raar perspectief, van heel dichtbij of bewust bewogen, alles kan. Het is ook heel fijn om gewoon je smartphone te gebruiken in plaats van een ingewikkelde camera. Hoe meer je uitprobeert, hoe meer je jezelf kunt verliezen in het moment, en dat verliezen, dat werkt heel ontspannend. Ik moet regelmatig lachen om mezelf wanneer ik op die manier bezig ben. Zowel aan de manier van fotograferen als aan het resultaat zal niemand een fotograaf kunnen herkennen. En dat vind ik fijn, want spelen en even de verantwoordelijkheid weglaten is gewoon heel lekker om te doen.

 

Tijdens een opdracht

Hoe kun je een heel ontspannen manier van fotograferen vasthouden wanneer je met een opdracht bezig bent waarbij het resultaat wel degelijk heel belangrijk is.

Allereerst kan ik daar over zeggen dat veel mensen niet voldoende tijd nemen. Ik zie bij cursisten bijna altijd dat de camera te snel wordt gepakt en dat er te snel wordt geklikt. Maar fotografie kost tijd, en het proces naar de juiste instellingen kost ook tijd. Als fotograaf mag je je tijd nemen om de situatie in te schatten en je instellingen goed te maken.

 

Zorg dat je bent voorbereid

Wanneer je een opdracht krijgt (of misschien gewoon een huiswerkopdracht voor één van mijn trainingen gaat doen) zorgt dat je goed bent voorbereid. Zorg dat je de locatie kent of weet met welke lichtsituatie je daar te maken krijgt. Stem met de opdrachtgever heel goed af wat er verwacht wordt en bepaal wat je daarvoor nodig hebt. Zo ga je altijd met de juiste apparatuur op pad. Wat kan helpen is een standaard checklist maken zodat je nooit iets vergeet om mee te nemen. Want apparatuur die niet compleet is, geeft gegarandeerd stress. Geloof me, ik heb het in mijn hele carriere al zo vaak meegemaakt. Net dat ene snoertje niet bij me zodat de flitsers niet werken, of een geheugenkaart die nog thuis in de computer zit. 

 

Het beginscherm

Voordat je gaat fotograferen kijk je eerst goed op je beginscherm/het snelmenu. Hier staan de instellingen die je de laatste keer gebruikt hebt. Kijk goed of daar niks raars staat zoals bijvoorbeeld een heel hoge ISO of een extreme belichtingscorrectie. Zet alles eerst weer terug naar standaard.

 

Bepaal vooraf

Het is goed om een aantal dingen al voordat je gaat fotograferen te bepalen. Te vaak zie ik dat mensen meteen beginnen te schieten maar er is dan nog geen enkele instelling bewust gekozen en dus kies je ook niet bewust voor een bepaald resultaat.

Voor een goede foto laat je niks aan het toeval over maar bepaal jij hoe hij eruit ziet.

 

Wat zijn de dingen die je vooraf bepaalt?

• Je beeldhoek. De beeldhoek bepaalt heel erg hoe jouw foto eruit komt te zien. Komt er veel in beeld op de groothoekstand, of komt er weinig in beeld wanneer je ver inzoomt. Komt er veel diepte in de foto of juist weinig diepte? En ook ook je scherptediepte wordt voor een deel bepaald door de beeldhoek waarin je fotografeert. Zoomen is in eerste instantie niet bedoelt om dingen dichterbij te halen. Het is bedoeld om je beeldhoek te bepalen, wat een bepaald effect aan de foto geeft en bepaalt hoeveel je ziet. En elke situatie heeft een meest geschikte beeldhoek. Die bepaal je eerst, en als je beeld dan nog verder weg of dichterbij moet zijn, dan loop je dichter naar je onderwerp of ga je er verder van af.
• Maak je de foto horizontaal of verticaal? Ik zie te vaak dat hier niet bewust over na wordt gedacht en om die reden past een onderwerp vaak niet lekker in het beeld.
• Diafragma. Je bepaalt een diafragma altijd heel bewust. Want naast de beeldhoek is dit het andere wat je scherptediepte bepaalt. Wil je veel scherp of juist weinig? Het diafragma bepaal je altijd bewust.
• Sluitertijd en ISO. Die twee hebben vervolgens best veel met elkaar te maken. Bij elke proeffoto die je maakt kijk je bewust naar wat de sluitertijd is. Is die te lang, zodat je bewogen foto's krijgt, zet dan je ISO omhoog. Beter iets teveel ruis door een te hoge ISO dan bewogen foto's door een te lange sluitertijd.

 

Wanneer je deze dingen vooraf bepaalt, en dus weet dat het het resultaat of effect gaat geven dat je voor ogen hebt, loop je tijdens het fotograferen niet steeds tegen problemen aan. Het is veel beter om het te voorkomen dan het te moeten oplossen. Want het eerste geeft enorm veel rust in je hoofd.

 

Blijf kijken

Ga nooit als een kip zonder kop klikken. Kijk altijd naar het resultaat. Zeker in het begin wanneer je nog met de instellingen bezig bent. Bij de digitale fotografie hebben we het grote voordeel dat je direct ziet wat het resultaat is, en gebruik dat ook. Heel vaak zie ik dat cursisten iemand beginnen te fotograferen en er dan direct drie foto's achter elkaar nemen zonder naar het resultaat te kijken. Wanneer je eerste foto niet goed is, dan is je tweede en derde foto ook niet goed. En dat betekent dat je twee keer voor niks je sluiter open en dicht hebt laten gaan. Wanneer je jezelf realiseert dat elke sluiter maar een bepaalt aantal kliks meegaat, dan ben je op deze manier dus drie keer zo snel je camera aan het stukmaken. Dus kijk direct na de eerste foto en pas je instellingen aan waar nodig. Ook tussendoor blijf je regelmatig kijken, want de lichtsituatie of iets anders in beeld kan altijd weer wijzigen.

 

Benoem het

Wanneer ik cursisten aan het werk zie, en ze op hun schermpje kijken raken ze vaak in paniek omdat het resultaat niet goed is. Ze zeggen dan: 'De foto is niet goed, wat doe ik verkeerd?' En dit zeggen ze ook tegen zichzelf. Mijn vraag is dan altijd: 'Wat is er niet goed?'

Wanneer je iets wil veranderen aan een foto is het eerst belangrijk dat je het probleem een naam geeft. Wat is er niet goed aan de foto. Is hij niet scherp? Dan heb je of niet secuur scherp gesteld of de foto is bewogen. Is hij bewogen, dan is je sluitertijd te lang. Is hij te donker? Dan is je belichting niet goed, dan moet je de instellingen veranderen om meer licht binnen te krijgen. Wanneer je op de M stand fotografeert dan moet je of ISO, sluitertijd of diafragma aanpassen. Wanneer je op een automatische stand fotografeert dan pas je de belichtingscorrectie toe.

En ga zo maar door. Eerst bepaal je wat er niet goed is, dan is de oplossing veel dichterbij.

 

Vergroot je scherm

Het is vaak lastig om de dingen goed op je scherm te zien. Zorg dan ook dat je bij het bekijken van de foto inzoomt op je scherm. Zo zie je veel beter of een foto scherp is en of hij goed belicht is.

 

Wees eerlijk

Wees altijd eerlijk naar jezelf en naar een mogelijke opdrachtgever. Wanneer je iets fotografeert wat nog boven je pet gaat, dan geeft dat vaak stress. Wees eerlijk over wie je bent, hoeveel ervaring je hebt, en wat je kunt. Sommige mensen kunnen erg goed onder druk presteren, anderen wat minder. Wees heel eerlijk naar jezelf, over wat jij aankunt.

 

Het belangrijkste

Wat je ook fotografeert, voor wat of wie of waar.

 

NEEM. DE. TIJD.

 

NEEM. DE. TIJD.

 

Echt.... NEEM. DE. TIJD!!!

 

Ik hoop dat fotograferen jouw ook echt kan helpen in deze tijd. Op een ontspannen manier creatief bezig zijn in een mooie omgeving, het is zo fijn!

 

 

Ben jij vooral iemand die volledig op gevoel fotografeert, maar toch vaak tegen beperkingen aanloopt van je eigen technische kennis? Het kan echt helpen om mee ontspannen te werken wanneer je wel goed op de hoogte bent van de techniek. Een basistraining kan hier goed bij helpen. 

 

De foto in dit blog is een free download via pxhere. 

 

Toen ik een aantal weken geleden besloot om mensen in Zutphen achter hun raam te gaan fotograferen, had ik nooit kunnen bedenken wat de impact daarvan zou zijn. Zowel op mezelf als op anderen.

 

 

Waarom dit project

Als portretfotograaf is het eigenlijk een heel logisch idee om in deze tijd de mensen achter het raam te fotograferen. Ten eerste is het mooi, omdat glas een bijzonder effect geeft. Ten tweede leven we in een lastige maar zeker unieke tijd, en als fotograaf kun je dat voor altijd vastleggen. Al die mensen die alleen of met het gezin thuiszitten, waarbij de corona crisis enorme impact heeft, op verschillende manieren.

Toen ik hieraan begon had ik niet echt een duidelijk doel, behalve mooie foto's te maken. Maar inmiddels zie ik dat het veel meer is dan dat. Voor mezelf is het een manier om de positiviteit vast te houden, om een doel te hebben dat anders is dan het doel om mijn bedrijf gezond te houden. Want dat is natuurlijk wat elke ondernemer op dit moment aan het doen is.

Ik wil dit heel graag doen vanuit vertrouwen en een goed gevoel, en dat is wat dit project mij geeft. Want laat ik even heel eerlijk zijn, ik heb die positieve boost zo nu en dan echt nodig. Ik vind het voor een groot deel heel verdrietig wat er allemaal gebeurt. En al ben ik van mezelf heel positief ingesteld en probeer ik in elke situatie altijd het mooie te zien, dat lukt in deze tijd niet altijd. Ik ben net als veel andere ondernemers opeens in een situatie terecht gekomen waarin al het oude niet meer werkt. We worden gedwongen om onszelf totaal opnieuw uit te vinden. Nu ben ik daar over het algemeen vrij goed in, maar ik vind dit wel een hele pittige. En ik zie hetzelfde bij vriendinnen die ook ondernemer zijn. We willen ervoor gaan, vol vertrouwen, en knallen, maar de klanten en de markt zijn ook veranderd en totaal niet meer in te schatten. En soms dan willen we gewoon even heel hard huilen op een sterke schouder. En die schouders, dat is nu net datgene wat niet in de buurt is op dit moment. Ik denk dat heel veel ondernemers dit verhaal totaal begrijpen. We willen allemaal positief overkomen naar de buitenwereld, maar we voelen het gewoon niet altijd.

En dat is echt waar dit project mij persoonlijk bij helpt. Wanneer ik op pad ga, kom op plekken waar ik nog nooit geweest ben, en praat met mensen die ik nog nooit gezien heb, dan krijg ik elke keer weer een blij gevoel. En dat is precies wat ik nodig heb om volledig overeind te blijven staan.

En natuurlijk zie ik de impact op de mensen die ik fotografeer, maak ik prachtige foto's van ouderen die hun familie even niet mogen zien, en geeft het anderen ook een moment van blijheid. En naarmate de serie groeit zie ik dat het een heel mooi beeld van de inwoners van Zutphen in een lastige tijd geeft, een mooi tijdsbeeld. Dus het is zeker naar de buitenwereld toe iets heel moois. Maar vooral doe ik dit voor mezelf. En dat anderen daar heel erg van meegenieten, dat is een heel mooie en fijne bijkomstigheid.

 

 

De fotograaf in mij vindt het fantastisch om steeds weer op andere plekken te komen en geen idee te hebben wat me te wachten staat. Mensen achter glas fotograferen is nogal een uitdaging en ik daag mezelf graag uit. Bij de één is het een makkie, bij de ander een drama. Ik word een expert als het gaat om glas, wist niet dat er zoveel soorten waren en dat elk glas weer zo anders reageert op licht en reflectie. Regelmatig moet ik het nodige kunst en vliegwerk uitvoeren om tot een goed resultaat te komen.

 

En de trainer in mij, die wordt ontzettend blij van het feit dat ik dit aan anderen door kan geven. Ik heb mijn eerste webinar gegeven aan 60 cursisten en een tweede volgt. Allemaal mensen door het hele land die heel graag mijn voorbeeld willen volgen. En de eerste prachtige foto's van hen zie ik al dagelijks voorbij komen. Zo maken we met zijn allen een prachtig document van een bijzondere tijd.

 

 

In de media

De media aandacht voor dit project is overweldigend. Hieronder de links naar de verschillende artikelen en uitzendingen.

 

Twee artikelen in Contact. Allereerst een interview door Eric Klop, een een stukje dat geschreven is door Annemarie Willemsen van Huis Welgelegen.

Item in het nieuws van Omroep Gelderland

Item in het NOS journaal

Te gast in de live uitzending van Samen voor Zutphen.

 

Alle foto's zijn te bekijken op mijn zakelijke facebookpagina en op Instagram.

 

Ik wil iedereen bedanken voor de enorm positieve reacties op dit project, ik ben er erg blij mee!

Petra

 

 

 

Elk beroep brengt voor de hand liggende verantwoordelijkheden met zich mee. Een bakker moet goed brood bakken, een auto verkoper moet auto's verkopen en een chirurg moet een operatie tot een zo goed mogelijk einde brengen.

Een fotograaf, die doet zijn best om een opdracht zo goed mogelijk uit te voeren met mooie foto's als resultaat.

 

Maar elk beroep heeft extra verantwoordelijkheden, ik noem het de bonus verantwoordelijkheden. Dit zijn de verantwoordelijkheden die meestal niet in een functieomschrijving staan, maar die in mijn ogen net zo belangrijk zijn. En iedereen die zich bewust is van deze bonus verantwoordelijkheden en ze ook neemt, is meestal net ietsje meer bijzonder in zijn of haar vak, en ook als mens, dan een ander.

 

Ikzelf neem deze bonus verantwoordelijkheid heel serieus. Zowel bij alle mensen die ik fotografeer als bij de trainingen die ik geef. Ik probeer die verantwoordelijkheden ook altijd door te geven aan mijn cursisten zodat ook zij net dat beetje meer bijzonder kunnen zijn als fotograaf.

 

Heel graag deel ik hieronder met jullie wat in mijn ogen deze bonus verantwoordelijkheden zijn van een fotograaf.

 

Een blij model

Als vanzelfsprekend wil je zo goed mogelijk gehoor geven aan wat een opdrachtgever van je vraagt. Soms is de persoon die op de foto staat jouw opdrachtgever, maar vaak ook niet. Wanneer je foto's maakt voor een artikel in een magazine dan is de persoon op de foto voor veel fotograferen vaak niet meer of minder dan een onderwerp. En dat onderwerp moet zo op de foto gezet worden, dat de opdrachtgever daar blij mee is en dat het past in de stijl van het magazine.

Wat de opdrachtgever ook wil, of wat ik als fotograaf ook in mijn hoofd heb, toch vind ik het ook wel degelijk mijn verantwoordelijkheid dat de persoon die op de foto gaat zich fijn voelt. Er is hier wel verschil in of het om een professioneel model gaat of niet. Een professioneel model moet zich in alle bochten kunnen wringen om te voldoen aan de wens van fotograaf en opdrachtgever. Zij verdienen veel geld met soms heel ongemakkelijk en oncomfortabel op de foto gaan. Alsnog zou ik dan toch nog wel proberen om het ook dat model naar de zin te maken natuurlijk. Maar gaat het om iemand die net zijn eerste boek heeft uitgebracht, of de persoon die voor een magazine wordt geïnterviewd met een foto erbij, dan is de drang nog groter om het deze personen naar de zin te maken.

 

Ik heb een heel mooi voorbeeld vanuit mijn eigen ervaring van een fotograaf (en stylist), die het niet belangrijk vonden om mij als model een goede ervaring en een goed gevoel te geven.

 

Voor een heel bekend magazine werd ik gefotografeerd voor een artikel waarin meerdere mensen iets vertelden over het werken met een bepaald zintuig. In mijn geval, mijn ogen, die natuurlijk als fotograaf heel belangrijk zijn.

Voordat de shoot begon gaf ik aan dat ik me erg ongemakkelijk voelde in het pastelroze jurkje dat ik aankreeg. Mijn lichaam kwam er niet goed in uit (en dat is een understatement) en de kleur maakte me flets. Ik moest hem toch aanhouden, kreeg er alleen een kimonootje overheen wat enigszins de boel bedekte. De schoenen waren twee maten te groot met een enorm hoge hak waardoor ik heel erg onstabiel stond en nauwelijks kon lopen. Nu kwamen ze ook helemaal niet in beeld dus  tot op de dag van vandaag kan ik niet het nut ontdekken van deze gruwelijkheden aan mijn voeten.

De oude fabriekshal waar ik in werd gefotografeerd was erg koud en het leek de fotograaf leuk wanneer ik tai chi bewegingen zou maken. Gezien het feit dat ik nog nooit tai chi had gedaan in mijn leven, en het artikel erover ging dat ik fotograaf was, vond ik dit echt het stomste idee ooit. Godzijdank voel ik me voor de camera net zo op mijn gemak als achter de camera. Was ik iemand geweest die het heel lastig had gevonden om gefotografeerd te worden dan was deze shoot voor mij een hel geweest.

 

Zelf heb ik vorig jaar 20 Zutphense vrouwen naakt in mijn prachtige gewelven kelder gefotografeerd. Ook dit was voor hen niet altijd comfortabel. Het was koud en de houdingen die we samen hadden gedacht waren niet altijd heel ontspannen. Maar toch heb ik alles gedaan wat in mijn macht lag, om ze een goed gevoel te geven door hetelucht kacheltjes, net ietsje aanpassen van de houding, aanmoediging, veel lachen en heel veel fijne aandacht.

Bij elke shoot probeer ik het een model altijd zo goed mogelijk naar de zin te maken.

 

Het resultaat

Ik weet inmiddels goed dat wanneer er van iemand foto's zijn gemaakt, ik vaak heel andere foto's mooi vind dan de persoon die erop staat. En ook een opdrachtgever zal weer heel andere foto's kiezen. Iedereen kijkt vanuit een ander perspectief naar die foto's en zal iets anders moois vinden. Natuurlijk vind ik het belangrijk dat een opdrachtgever blij is. Maar wanneer de opdrachtgever iemand anders is dan de persoon die op de foto staat, vind ik het zelf vaak nog belangrijker dat die persoon er blij mee is.

Ik heb veel opdrachten voor magazines gedaan waarin een persoon werd geïnterviewd en gefotografeerd. Ook heb ik veel auteurs gefotografeerd voor de achterflap van hun boek, met de uitgever als opdrachtgever. Ik vind het enorm belangrijk dat de persoon op de foto blij is met die foto. Het is tenslotte zijn of haar hoofd dat voor altijd zichtbaar zal zijn op dat boek. Een boek uitbrengen en in een magazine staan, zijn leuke ervaringen en hoe jammer is het wanneer die ervaring wordt overschaduwd omdat je de foto van jezelf niet mooi vindt.

Een goede vriendin van mij stond ooit op de cover van een magazine. De foto was zo verschrikkelijk slecht dat ze nooit naar de buitenwereld heeft gemeld dat ze op die cover stond. In elke boekwinkel waar we kwamen verstopten we die magazines onder een aantal anderen. Heel grappig om aan terug te denken, maar hoe jammer is het dat iets wat een heel blije ervaring had moeten zijn, een grote teleurstelling werd.

 

Hoe zorg ik ervoor dat het voor iedereen een goede ervaring wordt? Het is heel simpel, maar het wordt door de meeste andere fotografen nooit gedaan.

Ik schiet ten eerste altijd veel verschillende soorten foto's. Ik maak eerst zelf een ruime selectie van de foto's die ik mooi vind. In plaats van dat ik deze selectie naar de opdrachtgever stuur, stuur ik ze naar de persoon op de foto. Ik laat dan hem of haar ook weer een ruime selectie maken daaruit. En die stuur ik naar de opdrachtgever die dan een keuze mag maken uit de foto's die door het model al zijn goedgekeurd. De opdrachtgever weet meestal niet eens dat ik dit doe, maar who cares? Iedereen is op deze manier blij. Ik verbaas me er echt over dat er maar zo weinig andere fotografen zijn die deze manier van werken hanteren en eigenlijk altijd blind meegaan in de wensen van de opdrachtgever.

 

Het zelfbeeld

Als fotograaf kun je echt een verschil maken in hoe iemand zichzelf ziet of over zichzelf denkt. Voor mij is dit echt mijn allerbelangrijkste verantwoordelijkheid, één waardoor de Powershoot is ontstaan en één die als een rode draad door al mijn shoots en trainingen loopt.

Het gaat te ver om al die manieren in dit blog te noemen, er zijn daar namelijk heel veel verschillende aspecten belangrijk bij. Ik vertel ze allemaal in 32 videolessen van de Masterclass portretfotografie. Je snapt dan misschien dat dit niet in een blogje past.

In ieder geval is het heel belangrijk dat je een model altijd positief benadert en met jouw woorden en jouw houding het model een goed gevoel over zichzelf geeft.

 

Je zou denken dat dit erg logisch is, ik vind dat in ieder geval wel. Maar als je eens wist wat ik allemaal te horen heb gekregen van mensen die eerder een heel slechte ervaring met een fotograaf hebben gehad, dan word je daar heel verdrietig van. Een aantal voorbeelden:

 

• De fotograaf zei dat ik beter niet kon lachen omdat mijn lach niet mooi was
• De fotograaf zei dat ik altijd deze kant op moest kijken omdat mijn andere kant een stuk minder mooi was.
• De fotograaf zei dat ik een erge onderkin had en moest om die reden mijn hand onder mijn kin houden
• De fotograaf zei dat ik alleen maar boos keek
• De fotograaf zei dat ik heel houterig poseerde
• De fotograaf zei dat ik door mijn buik beter alleen mijn gezicht kon laten fotograferen.
• De fotograaf zei dat ik niet zo fotogeniek ben

 

Dit is een kleine selectie van alles wat ik te horen kreeg. Een kleine selectie van opmerkingen die een grote impact hebben gehad op deze mensen, en je begrijpt dat dat niet in positieve zin was.

 

Natuurlijk kun je als fotograaf iets zien in iemand waarvan je denkt dat dat misschien niet heel flatterend is. Wanneer je bijvoorbeeld ziet dat iemand een onderkin heeft die op de foto best wel wat aandacht trekt, dan is het je verantwoordelijkheid om de foto's zo te maken dat dit zo min mogelijk opvalt. Dit doe je door houdingen en jouw eigen fotografiestandpunt. En daarbij zeg je niet: 'Ik fotograaf je een beetje van boven want dan zie ik je onderkin niet'. Nee, dan zeg je gewoon: 'Kun je even zo gaan zitten, dan fotografeer ik je ook vanuit een ander standpunt, dat ziet er heel mooi uit.'

Wanneer de persoon zelf heeft aangegeven dat ze heel graag de onderkin niet zo prominent in beeld wil hebben dan kun je daar verder heel open over praten en de persoon uitleggen wat ze kan doen waardoor het minder zichtbaar wordt. Maar je mag mensen nooit een probleem of onzekerheid aanpraten waar ze zelf niet over begonnen zijn.

 

Het is niet aan mij om te bepalen of iets wel of niet mooi is. Het enige wat ik kan doen is om zoveel mogelijk moois te zien in een persoon en dat zoveel mogelijk naar voren te laten komen.

 

Wanneer ik zie dat iemand alleen maar boos kijkt, dan probeer ik door mijn gedrag en communicatie een vriendelijker gezicht tevoorschijn te toveren. Niet door ze te vragen om te lachen, maar door ze aan het lachen te maken en ze een goed gevoel te geven.

 

Wanneer ik zie dat ze na een periode van boos kijken opeens een lach laten zien, dan zeg ik niet: 'Ja, dat is een stuk beter!' Want dan veroordeel ik alsnog het eerst boze gezicht. Ik zeg dan gewoon simpelweg: 'Wat een mooie lach.' Of iets in die richting.

 

Alles wat ik hier zeg is natuurlijk extra belangrijk wanneer je jonge mensen fotografeert. Pubers waarbij in al hun kwetsbaarheid het zelfbeeld zich nog in volle mate aan het vormen is. Tegenwoordig is met alle 'perfectie' die ons om de oren wordt geslingerd, het lichaamsbeeld vaak bepalend in het zelfbeeld. Het zelfbeeld bestaat eigenlijk uit zoveel meer dan het lichaamsbeeld. Maar het wordt als zo belangrijk gezien, zeker door de jeugd, dat vooral dat iets is waar we ons heel bewust van moeten zijn. Ouders, verzorgers, leraren, iedereen die invloed hebben op jonge mensen, zou zich hier heel erg bewust van moeten zijn. Ik vind ook dat bekende mensen en infuencers daar een grote en belangrijke rol in hebben. En ik vind eerlijk gezegd dat ze dat niet altijd goed doen.

Maar zeker ook als fotograaf heb je daar een belangrijke taak in. Regelmatig kijk ik programma's als Next top model, niet omdat ik het zo fantastisch vind, maar wel om te zien wat er allemaal gebeurt in die wereld en hoe er met jonge mensen wordt omgegaan. En ook daar hoor ik fotografen dingen zeggen tegen de jonge mensen waar mijn haren van recht van overeind gaan staan. 

 

Ik zie het als mijn taak om het zelfvertrouwen van iedereen die voor mijn camera staat te vergroten, als is het maar voor dat ene momentje voor die camera, waardoor ze met een goed gevoel en een grote lach de deur uitgaan. En ik hoop altijd dat mijn woorden blijven hangen, en in hun eigen hoofd liefdevol als tegengeluid tegen ze fluisteren wanneer veel negatieve woorden hardnekkig blijven schreeuwen.

 

Een veilig model

Het lijkt me vanzelfsprekend dat je er als fotograaf alles aan doet om je model veilig te houden. Om die reden zal ik mijn model niet snel boven een afgrond laten poseren. Ik denk niet dat ik daar veel over hoef te zeggen. Maar er zijn ook veel minder zichtbare gevaren, zoals teken. Ik heb hier een tijd geleden om apart blog over geschreven. 

 

De schoonheid van de wereld

Het soort fotograaf die je bent maakt wat jouw verantwoordelijkheid is om te laten zien. Ik heb veel respect voor bijvoorbeeld oorlogsfotografen. Ze laten met gevaar voor eigen leven, beelden zien die anders verborgen zouden blijven. Ze maken ons bewust van wat wat er buiten onze veilige grenzen vaak gebeurt. Maar ook binnen onze grenzen. Bijvoorbeeld dierenleed, armoede en slechte ouderenzorg om maar even wat te noemen. Een fotograaf kan dit voor de buitenwereld zichtbaar maken zodat meer mensen zich ervan bewust worden. In dit geval zegt een beeld nog steeds veel meer dan 1000 woorden. 

 

Dit is natuurlijk maar weggelegd voor een heel klein percentage van de fotografen. Ik kan zelf onmogelijk leed fotograferen. Wanneer iemand pijn of verdriet heeft lukt het mij niet om een camera te richten en te klikken, dat is voor mij mentaal en fysiek onmogelijk.

Maar voor elke andere fotograaf is het juist mogelijk om de schoonheid te laten zien. Dit om een tegengeluid te geven aan de vaak negatieve en hartverscheurende berichten. We kunnen niet genoeg moois zien.

 

Je manier van kijken naar de wereld mag altijd door een ander gezien worden.

 

Leed voorkomen

Met wat je door middel van fotografie vastlegt, en vervolgens deelt, kun je ook veel leed veroorzaken. Ik walg echt van plaatjes op internet waarbij bijvoorbeeld een dikke vrouw in een strakke legging wordt gefotografeerd en met een grappige tekst erbij op internet wordt gezet. Puur om zo iemand voor paal te zetten. De persoon heeft hier geen toestemming voor gegeven maar wordt wel wereldwijd uitgelachen met de meest vreselijke opmerkingen. Hier ligt niet alleen de verantwoordelijkheid bij de fotograaf, maar ook bij iedereen die ervoor kiest om het te delen en mee te doen aan het voor schut zetten van deze persoon.

 

Ook het ongevraagd beroemdheden fotograferen op momenten dat ze daar geen zin in hebben, zeker in verdrietige situaties, vind ik echt niet kunnen. En nee, omdat iemand beroemd is vraagt hij daar zeker niet om. De beroemdheid is een gevolg van een beroep dat ze uitoefenen. Dat maakt nog niet dat de buitenwereld onrespectvol met ze om mag gaan. Met afgrijzen zie ik het hele Harry en Meghan verhaal voorbij komen. Wat er wordt geschreven is verschrikkelijk, en door de altijd aanwezige fotografen ontneem je iemand volledig de vrijheid.

Ik vind het vak van paparazzo ook echt het laagste van het laagste in de fotografie wereld. Ze zijn het gruwelijke voorbeeld van fotografen die op geen enkele manier die speciale verantwoordelijkheid nemen.

 

Laat het mooier achter

Dit is een verantwoordelijkheid die ik altijd voel. Of ik nu fotografeer of niet. Ik wil heel graag elke plek waar ik kom mooier achterlaten dan ik hem aangetroffen heb, dit doe ik bijvoorbeeld door op een buitenplek wat afval op te pakken die op de grond ligt. Ik wil niet alleen geen schade aanrichten, ik wil het ook daadwerkelijk mooier maken. Respect verdient dus niet alleen mijn model, maar ook de plek waar ik het model fotografeer.

 

Een goed doel

Regelmatig zet ik mijn talent in voor een goed doel. En dat kunnen heel verschillende dingen zijn. In de jaren dat ik fotografeer heb ik voor verschillende stichtingen gefotografeerd of trainingen gegeven. Onder andere voor Vluchtelingenwerk, Stichting de Broekriem, 100 talentvolle vrouwen, Buddy to Buddy, Ebin foundation, en ik heb meegewerkt aan projecten voor daklozen, vrouwen met kanker en kwetsbare kinderen. In mijn werk komen er zoveel mooie dingen op mijn pad en ik heb zoveel  gekregen. Het voelt fijn om regelmatig iets terug te geven.

 

Wat is jouw verantwoordelijkheid?

Elke fotograaf voelt ergens diep van binnen een eigen verantwoordelijkheid. Daarvoor hoef je niet perse beroepsfotograaf te zijn. Ook als amateur kun je prachtige dingen doen! Ik geloof er heel erg in dat iedereen de wereld een stukje mooier kan maken, welk beroep je ook uitoefent of welke hobby je ook hebt. Ik ben heel benieuwd of jij dat ook zo ziet, en wat het voor jou is wat je kunt doen.

Fotografeer je niet, dan is het toch goed om hierover na te denken wat jij extra kunt doen in jouw beroep en met jouw vaardigheden. Toen ik nog als reisleidster werkte deed ik bijvoorbeeld heel erg mijn best om mensen bewust te maken van het land waar we waren en wat ze beter wel en niet konden doen. Dit stond niet in mijn functie omschrijving maar ik vond het ontzettend belangrijk. Dus mijn groepsleden kregen niet de kans om beren aan kettingen te fotograferen, ik wilde niet op bezoek bij bedrijven die ernstig de mensen-, kinderen- of dierenrechten schonden, en ik tolereerde geen naar gedrag naar de locale bevolking. Ook liet ik sterk mijn afkeur merken wanneer mensen met grote zakken snoep een sloppenwijk in gingen. En ik weet dat er maar weinig reisleiders waren die zich bezighielden met dit soort zaken, ik voelde me daar best vaak heel alleen in.

Dus... wat kan jij doen?

 

 

Hij was knalrood en glanzend. Bloedmooi vond ik hem. Hij voelde als goud in mijn handen en de klik, die was zacht, vastberaden en o zo sexy. Ik heb het over mijn eerste Pentax camera, die ik 20 jaar geleden van mijn collega’s als afscheidscadeau kreeg. Die perfecte zonsondergang, alle wereldwonderen, de exotische minnaars, de lokale bevolking, alles moest zo goed mogelijk tot zijn recht komen op de foto's die ik ging maken tijdens mijn reizen. Leergierig begon ik aan de handleiding. Maar al snel zonk de moed me in de schoenen. Hoe kon het zijn dat iets wat bedoeld is om de magie van dit leven vast te leggen, zo saai en ingewikkeld beschreven stond. De autostand leek de enige oplossing. Het werd een grote teleurstelling. Veel foto's waren bewogen, onscherp of onderbelicht. Die autostand zorgde er dus niet voor dat de foto's ook automatisch goed werden. Het plezier in het fotograferen begon flink af te nemen. Ik maakte steeds vaker een foto voor de vorm en veel minder vanuit enthousiasme.

De camera waar ik eerst zo blij mee was bleef steeds vaker thuis omdat hij geen mooie foto's maakte.

Die rode Pentax is voor mij ver verleden tijd en ik werk inmiddels al ruim 17 als fotograaf en fotografie trainer. Voor mijn cursisten heb ik alle handleidingen doorgespit en weet ik van elk merk en type camera de werking.

En met al die kennis in mijn achterhoofd wil ik je heel graag hier wat tips geven hoe jij die handleiding en het menu van jouw camera kan leren lezen.

 

De handleiding is de handleiding niet

Want ook jij hebt waarschijnlijk een prachtige camera in huis en toen je hem kocht zag je al die prachtige foto's voor je die je ermee gaat maken. Maar die camera blijkt enorm veel knoppen te hebben en een zeer uitgebreide menu structuur. Je hebt geen idee wanneer je welke opname strand moet gebruiken en wat al die termen inhouden die je tegenkomt in het menu. Dus pak je vol goede moed dat enorme boekwerk waar handleiding op staat.

Maar net als ik kom je niet veel verder dan hoe je de camera aan en uit zet, en hoe je het geheugenkaartje erin plaatst. Want waar staat nu eigenlijk hoe de camera echt werkt?

 

 

 

En hier hebben we direct het eerste deel van het probleem van de handleiding te pakken. Want dat dikke boek in zo'n 85 verschillende talen is niet de echte handleiding. Het vertelt je inderdaad hoe je de camera aanzet, hoe je de lens eraf haalt, hoe je hem aansluit op de computer en hij vertelt je dat je de camera na een regenbui niet mag opwarmen in de magnetron. Maar hoe jij ermee moet fotograferen, dat staat er niet. Papierverspilling ten top dus. Dus pak hem op en deponeer hem liefdevol de oud papierbak.

 

De echte handleiding kun je online vinden. Type in google het merk en het type van jouw camera in met het woord handleiding erachter. In de meeste gevallen kom je dan terecht op een site die gebruikershandleidingen heet en daar staan bijna alle handleidingen. Meestal krijg je vervolgens verschillende handleidingen te zien. Download dan de handleiding met het meeste aantal pagina's. Behalve wanneer je ziet dat deze handleiding ook in heel veel talen is, dan heb je waarschijnlijk te maken met de digitale versie van het boekwerk wat je zojuist naar de papierbak hebt verbannen.

 

Heel soms kom je erachter dat er niet echt een uitgebreide versie van jouw handleiding te vinden is, of in ieder geval geen Nederlandse vertaling ervan. Het komt niet vaak voor maar heel soms is dit wel het geval. Het gaat meestal om wat oudere modellen. Maar het kan geen kwaad dat wanneer je nog een camera gaat aanschaffen, om van te voren te checken of er van jouw camera wel een goede handleiding te vinden is. Ook is het zo dat elke handleiding weer anders in elkaar zit. Net zoals elke camera weer anders in elkaar zit. Geen enkel merk geeft je de garantie dat een nieuw type camera hetzelfde werkt als de vorige versie. En ook de handleiding lijkt soms weer volgens een geheel nieuwe structuur geschreven te zijn.

 

Sony, het buitenbeentje

Heb je een camera van Sony, dan lukt het je wellicht niet om de uitgebreide handleiding te vinden via gebruikershandleidingen. Sony hanteert hiervoor een ander systeem. Wanneer je de camera googled dan kom je uit op de Sony website waar alle handleidingen te vinden zijn. Je kunt deze handleiding soms downloaden maar soms staat hij alleen maar op de site om te raadplegen. Ik vind deze laatste de meest lastige, omdat het heel lastig zoeken is in deze handleidingen vanwege het ontbreken van een goede index. Sony heeft echt prachtige camera's maar de handleidingen zijn in mijn ogen verre van ideaal.

 

Waarom zijn die handleidingen vaak zo slecht?

De ene keer lijkt een handleiding geschreven te zijn door een techneut die niet in gewone mensen taal kan praten. De andere keer lijkt er een stagiaire aan gezet te zijn die de werking van de camera zelf niet helemaal snapt. In beide gevallen is de handleiding voor een gewone sterveling die net een nieuwe camera heeft gekocht vaak reden tot depressiviteit of frustratie. Want we begrijpen er meestal niks van!

 

Wat ik nu schrijf is slechts gissen natuurlijk, aangezien ik er niet bij ben op het moment dat ze geschreven worden (wat overigens best een goed idee zou zijn). Ik gebruik hierbij even mijn gezonde verstand. Toen we vroeger nog fotografeerde met analoge en mechanische camera's gingen die soms wel een leven lang mee. Hoe meer elektronica er inzit, hoe kwetsbaarder. Tegenwoordig zijn camera's niet meer gemaakt om lang mee te gaan. Er komen erg veel nieuwe types op de markt en het doel van de fabrikanten is om er hiervan zoveel mogelijk te verkopen. Het doel van de fabrikanten lijkt niet om de kopers ervan zo goed mogelijk te laten fotograferen met die camera. Elke type camera is maar een beperkte tijd op de markt waarna hij weer wordt vervangen door een nieuwere soort. Het schrijven van een goede handleiding of het vertalen ervan uit het Engels of Japans kost veel tijd en geld. Om deze redenen heeft volgens mij een goede handleiding dan ook geen prioriteit voor een fabrikant.

 

Maar ja, wat heb jij aan die informatie, jij wilt alleen maar weten hoe die prachtige camera werkt. En vaak kom je daar dus met de handleiding niet achter. En wat doe je dan? Dan zet je hem op de autostand. Dan doet die camera alles zelf en hoeven we niks ervan te weten. Toch? Automatisch betekent automatisch, zou je denken. Maar helaas werkt het met een camera niet zo. Zeker wanneer je een mooie spiegelreflex of systeem camera hebt. Deze camera's zijn niet gemaakt om automatisch te fotograferen. Inderdaad gaat de camera zelf aan de slag op de autostand. Maar vaak zijn de resultaten zeer teleurstellend. Dat komt omdat een camera nooit kan weten wat jij precies wil fotograferen in het beeld dat hij voor zich ziet. Hij weet niet wat je scherp wil hebben, welke onderwerp er goed belicht moet zijn, wat voor soort foto je wilt nemen en wat jouw stijl of smaak is. En wanneer hij doet wat hem goed lijkt, is de foto vaak helemaal niet wat jij ervan in je hoofd had en doet de foto geen recht aan de situatie of plek. Daarnaast kan de foto onscherp, bewogen of onderbelicht zijn. En wanneer jij van vakantie terugkomt met veel van dit soort 'mislukte' foto's dan vergaat het plezier in fotograferen je al heel snel.

 

Leer fotograferen!

Om de handleiding van je camera goed te kunnen lezen en begrijpen is het eigenlijk noodzakelijk dat je de techniek van fotografie begrijpt. De fabrikanten doen in de handleiding wel wat pogingen om ook uit te leggen waarom je iets doet of instelt, maar het is niet voldoende. Het is echt een handleiding voor je camera en niet voor fotografie. Het is een beetje hetzelfde wanneer je leert een auto te besturen maar geen enkel idee hebt wat de spelregels in het verkeer zijn. Je rijdt wel, maar je weet niet waar je mag rijden, wie er voorrang heeft, hoe hard je mag en welke kant je op mag.

 

Het allergrootste advies wat ik dus kan geven is om je te verdiepen in de techniek van fotografie, dan wel door dit zelf in boeken of online op te zoeken of door een training te doen.

Waarom zou je dit doen? Je wilt tenslotte misschien helemaal niks in de fotografie gaan doen, dus waarom zou je perse echt mooie foto's willen maken? In mijn ogen is fotografie in ieders leven heel belangrijk, ook als je niet de intentie hebt om er een hobby of je beroep van te maken. We leggen onze vakanties vast, onze geliefden, kinderen, mooie momenten. En elk moment, elke plek en elk mens verdient het dat die weergave op een foto realistisch is en goed. Dus niet bewogen, onscherp of onderbelicht. Het is net als andere 'gewone' dingen die we veel doen zoals koken, fietsen, autorijden en zwemmen. Ook als we daar niet ons beroep van maken zullen we het toch moeten leren.

 

 

De belangrijkste functies van je camera

Ik zal je hier in het kort de belangrijkste functies van je camera vertellen, de functies die je nodig hebt om goed te fotograferen, en onder welke benamingen je ze kunt vinden in je handleiding, wanner je zoekt in de inhoudsopgave. Ik probeer het in verschillende termen weer te geven zodat je het bij zoveel mogelijk handleidingen kunt vinden. Maar er zijn altijd weer uitzonderingen dus sorry wanneer je iets toch net weer niet kunt vinden. Ik leer je in deze tekst niet fotograferen, daar is natuurlijk heel wat meer voor nodig. Maar ik leer je de handleiding en je camera te lezen.

 

 

Het snelmenu

Het is goed om te weten dat de meeste camera's onderscheid maken tussen het volledige menu en het snelmenu. Het snelmenu is dat wat je in beeld ziet wanneer je de camera aanzet. De info die dan op je scherm staat zijn de belangrijkste functies. Het is goed om deze info te leren lezen. Op die manier kun je altijd in één oogopslag zien wat je instellingen op dat moment zijn en of dat past bij de situatie waarin jij gaat fotograferen.

Zie je geen info in beeld dan kan het zijn dat je even op een info knopje moet drukken om die info in beeld te zien verschijnen. Vervolgens is er bij elke camera een knop die ervoor zorgt dat je door het menu kunt navigeren en dingen kan veranderen. Naast het snelmenu hebben veel functies die in dat menu staan ook een eigen knop op de camera.

Dit betekent dat sommige veelgebruikte functies vaak op meerdere manier zijn in te stellen, nl via een knop, via het snelmenu en via het uitgebreide menu. Hoe sneller hoe beter, dus een knop heeft altijd de voorkeur wanneer die er is.

Wieltjes hebben op een camera vaak meerdere functies. Wanneer een bepaalde knop is ingedrukt, dan correspondeert het wieltje vaak voor die functie. Wanneer een andere knop is ingedrukt, dan correspondeert hetzelfde wieltje voor een andere functie.

Omdat je op zoveel manieren dingen kunt instellen is het altijd goed om niet blind op alles te drukken en te draaien. Want je kunt dan instellingen veranderen die niet de bedoeling zijn. Nog meer reden om te leren wat alles inhoudt zodat je niet per ongeluk iets verkeerd instelt.

Mocht je aan een wieltje draaien of op een knop drukken en je camera doet iets heel anders dan je dacht, druk dan even je sluiterknop (of afdrukknop) half in. Dan gaat hij uit de functie waar hij eventueel per ongeluk nog in was voordat je drukte en kun je weer opnieuw een functie aangeven. Ook aan en uitzetten kan altijd helpen :-). In ieder geval nooit in paniek blijven drukken en draaien!!

 

Het snelmenu van een Canon                                      Het snelmenu van een Nikon

 

Wat zie je meestal in het snelmenu

• De opnamestrand waarin de camera staat
• Het diafragma
• De sluitertijd
• De ISO waarde
• De belichtingscorrectie
• Witbalans
• Lichtmeetmethode
• Scherpstelmethode
• Scherpstelzone
• Drive/ontspanstand
• Beeldeffect
• Formaat

 

 

De opname stand

of opname modus

Allereerst bepaal je in welke opnamestand je een foto wilt maken.

• Autostand: alles gaat automatisch, jouw camera bepaalt alle instellingen.
• P-stand: Nog steeds gaat alles automatisch. Het verschil met de autostand is dat jij de instellingen die de camera bedenkt kan corrigeren. En ook gaat je camera in deze stand ook niet ongevraagd flitsen. Wanneer je begint met fotografie raad ik altijd aan om in eerste instantie de autostand door de P stand te vervangen.
• A-stand of Av-stand, diafragma voorkeuze, AE openingsvoorrang: Deze stand is ook automatisch, net als de P stand. Alleen jij bent hier degene die je diafragma instelt. Het diafragma heeft effect op de scherptediepte in de foto.
• S-stand, of Tv stand, sluitertijdvoorkeuze of AE sluitervoorrang: Net als P en A een automatische stand, alleen ben jij in dit geval de persoon die de sluitertijd bepaalt. Sluitertijd bepaalt of er wel of geen beweging in je foto komt.
• M stand: Hiermee fotografeer je volledig handmatig. Jij bent degene die al je instellingen zoals diafragma en sluitertijd bepaalt.

 

ISO waarde

ISO gaat over de lichtgevoeligheid die je camera op dat moment hanteert. Toen we vroeger nog met films fotografeerde waren er filmpjes in verschillende ISO waarden, toen nog ASA genoemd. Een filmpje van 100 ASA was het minst gevoelig voor licht. Een filmpje van 3200 ASA was het meest gevoelig. Dit betekende dat je hiermee in schaarse lichtsituaties nog prima foto's kon maken zonder dat je sluitertijd te lang werd.

Hoe hoger de ISO, hoe meer korrel er in de foto kwam. Met film was dat best mooi. Bij digitale fotografie is de korrel wat minder echte korrel en meer ruis, dus minder mooi. De nieuwste camera's hebben echter zo'n goede sensor dat ze op heel erg hoge ISO waarde nog heel goed zonder ruis kunnen fotograferen.

Je kunt de ISO op automatisch instellen, dan past je camera hem aan naarmate er meer of minder licht is. Weet je nog niet zoveel van fotografie dan raad ik dit aan omdat je camera er dan zelf voor zorgt dat je sluitertijd niet zo snel te lang wordt en je dus bewogen foto's krijgt. Maar weet je wel al meer van de instellingen, dan raad ik het af. De ISO vind ik iets dat je zelf moet bepalen aan de hand van wat bij de foto past en zodat je ook een sluitertijd krijgt die jij wilt voor die foto.

 

Belichtingscorrectie

of belichtingscompensatie

Wanneer je op een automatische stand fotografeert dan zit je camera er met de lichtmeting vaak naast waardoor je over of onderbelichte foto's krijgt. Hiervoor heb je de belichtingscorrectie, het +/- knopje. Deze werkt in de P, A en S stand. Wanneer je foto te licht of te donker wordt kun jij met de plus of de min de volgende foto lichter of donkerder maken.

 

Witbalans

Witbalans heeft te maken met de kleur van het licht. Daglicht heeft een heel andere kleur dan bijvoorbeeld kunstlicht. Onze camera ziet deze kleuren veel beter dan wij met onze ogen. Wanneer er geen witbalans op onze camera zou zitten dan zou kunstlicht onze foto bv heel erg geel maken. De witbalans meet de kleur van het licht en voegt eigenlijk automatisch een filter toe zodat de kleur zoals die op de foto verschijnt meer overeenkomt met hoe wij hem zien. Wanneer je witbalans op automatisch staat doet hij dit zelf. Vaak gaat dit goed, en soms niet. Zie je dat een foto veel te warm of koel van kleur is dan kun je de witbalans zelf veranderen.

 

Lichtmeetmethode

of lichtmeting

De camera kan op verschillende manieren het licht meten.

• Bij matrix of meervlaksmeting meet hij het licht in het gehele beeld dat hij ziet en neemt hier vervolgens een gemiddelde van. Aan de hand van dat gemiddelde stelt hij zijn sluitertijd en diafragma in.
• Ook kun je de lichtmeting op het midden baseren. Dan meet de camera alleen het licht in het midden van de foto.
• Of je kunt de lichtmeting op spotmeting zetten, dan meet hij alleen maar een heel klein stukje van de foto. Soms is dit geheel in het midden maar bij veel camera's verplaatst de lichtmeting mee met het scherpstelvakje.

 

Scherpstellen

Allereerst heb je soorten scherpstelling

De meeste camera's hebben 2 manieren van scherp stellen. De autofocus en manuele focus. Bij de autofocus gaat de scherpstelling vanzelf. Bij de manuele focus, moet je zelf met de ring op je lens scherpstellen. Veel compactcamera's hebben dit niet of heeft de manuele focus een andere werking. Ik raad dan altijd de auto focus aan.

 

Hoe stelt de camera scherp

Met autofocus heb je de keuze tussen verschillende manieren van scherpstellen.

• AF-S / one shot. De camera stelt scherp op een onderwerp en zodra het scherp is stopt het scherpstellen, hoor je een piep (wanneer je dat ingesteld hebt) en kun je afdrukken.
• AF-C / all servo. Dit is continu scherpstellen. Je camera blijft de hele tijd scherpstellen, dit is geschikt voor bewegende onderwerpen. Er is geen piep en je kunt steeds afdrukken.
• Dan zijn er bij veel verschillende camera's nog manieren aanwezig die of een combinatie zijn van deze twee of die het net weer anders doen. Het kan zijn dat je camera ziet dat een onderwerp beweegt en dan zelf op een andere manier van scherpstellen overgaat. Het kan ook zijn dat hij zelf een onderwerp gaat volgen. Ook is het bij veel camera's morgen om automatisch een gezicht te herkennen en daarop scherp te stellen. Dit staat niet bij de keuze tussen Af-S of AF-C maar ergens anders in het menu.

 

Waar stelt hij scherp

scherpstelzone, scherpstelgebied, AF-gebied, AF-punt, AF-gebiedselectiemodi, selectie scherpstelpunt

En als laatste is het belangrijk waar de camera scherp stelt.

• Er is een stand waarbij de camera zelf bepaalt waar hij scherp gaat stellen. Deze raad ik altijd af omdat hij niet kan weten wat jij precies scherp wil hebben in de foto.
• Je kunt de scherpstelzone in het midden zetten
• of je kunt de scherpstelzone zelf verplaatsen naar de plek in het beeld dat jij scherp wilt hebben.

 

Drive

of ontspanstand

Hiermee geef je aan of je wilt dat je camera 1 foto maakt per keer dat je afdrukt of meerdere foto's snel achter elkaar wanneer je de ontspanknop ingedrukt houdt.

Ook kun je hiermee aangeven of je wilt fotograferen met de zelfontspanner of met een afstandsbediening.

 

Beeldeffect

of beeldstijl

Hiermee geef je aan wat voor soort foto's je wilt maken. Bijvoorbeeld natuurlijke foto's, portretten, zwart-wit enzovoort. Bij de ene soort fotografie is het mooier wanneer de contrasten iets harder zijn of de kleuren wat feller dan bij de andere soort. Dit is wat je hiermee aangeeft. De verschillen zijn niet heel groot en het is een kwestie van uitproberen wat bij jouw stijl van fotograferen past.

Verwar dit niet met Scene of onderwerpstand die kunt instellen in de autostand. Hierbij kun je bv aangeven dat je een portret gaat maken, een landschap, sport, nachtstand of zelfs sneeuw. Wanneer je dit in de autostand instelt dan zorgt je camera dat je instellingen meer gericht zijn op datgene wat je gaat fotograferen. Wanneer je echt alleen maar in de autostand wilt fotograferen dan is het zeker aan te raden om deze instellingen te gebruiken omdat je camera dan net iets beter weet waar hij mee bezig is.

Maar beeldeffect en beeldstijl gaan puur om de kleuren en contrasten e.d.

 

Formaat

of beeldkwaliteit, beeldformaat, opnamekwaliteit.

Je kunt hiermee het formaat van je foto's aangeven en of je in RAW of Jpeg wilt fotograferen. Jpeg is standaard die voor iedereen goed is. RAW is een formaat dat met een speciaal programma eerst bewerkt moet worden voordat je de foto's kunt delen of afdrukken. Wanneer je in RAW formaat werkt moet je er dus wel iets vanaf weten. Voor iemand die er niet zoveel vanaf weet adviseer ik Jpeg, voor iemand die op de hoogte is van de techniek, bewerken en de juiste apparatuur heeft adviseer ik RAW.

Daarnaast geef je de grootte van de foto aan. Ik adviseer altijd het grootste formaat omdat je die het grootst kunt afdrukken. Meestal wordt dit aangegeven als Fine.

 

Dit waren de belangrijkste functies van je camera waarvan het goed is dat je die opzoekt in de handleiding.  Ik hoop dat je veel plezier zult beleven aan fotografie en prachtige foto's zult maken.

 

Petra van Vliet

 

 

Meer om beter te leren fotograferen:

De online training fotografie voor beginners, klik hier voor meer info.

De opleiding tot allround fotograaf, klik hier voor meer info