De magie van een vrouwelijke fotograaf

8 maart 2023

Vrouwen maken in een snel tempo hun opmars in de wereld van de fotografie. En dat is een groot geschenk voor ons allemaal. Het duurde even voordat we onze weg in dit zeer technische vak vonden, maar inmiddels zijn er steeds meer succesvolle vrouwelijke fotografen en vrouwen die er over schrijven of er les in geven.

 

Eerst maar eens even de cijfers

In een branche onderzoek uit 2010 van de fotograferen federatie, blijkt dat tot 1975 er maar 4% van alle fotografen vrouw was. Vanaf 2006 was dit percentage gestegen tot 32%. Gezien het feit dat zo'n 95% van mijn eigen cursisten vrouw is, denk dat vandaag de dag het percentage nog wel een stuk hoger ligt.

Tot nog niet zo lang geleden was het dus toch wel een echt mannen beroep. Eén van de redenen waarom er zo weinig vrouwen werkzaam waren in de fotografie is dat het echt een heel technisch beroep is. En dat was het zeker in de analoge tijd. Het fotograferen ging toen volledig op technische kennis omdat het resultaat van bepaalde instellingen niet zichtbaar was voordat het filmrolletje was ontwikkeld en afgedrukt. Met de komst van de digitale fotografie is fotografie meer visueel geworden en de gemiddelde vrouw doet het daar net iets beter op. Ik wil hiermee absoluut niet zeggen dat vrouwen niet technisch zijn, integendeel. Maar na het begeleiden van duizenden cursisten, waarvan de meesten dus vrouw zijn, denk ik wel dat ik zo brutaal mag zijn om een aantal stellingen hierover te maken.

 

Niet logisch

De reden dat wij de techniek van fotografie zo lastig vinden is omdat het in onze ogen niet logisch is. Alhoewel fotografie door de jaren heen toegankelijk is gemaakt voor iedereen, zeker door de komst van de digitale camera's, is de techniek dat eigenlijk niet. De benamingen en zeker de getallen die worden gehanteerd, komen voort uit de optica, een begrip dat onder andere ook in de astronomie wordt gebruikt. En berekeningen van bepaalde getallen worden onder andere gedaan met de stelling van Pythagoras.

Nu zit er achter elk technisch proces van elk apparaat natuurlijk heel ingewikkelde berekeningen, alleen wordt de consument daar meestal niet mee lastig gevallen. Op de knoppen van de gemiddelde magnetron staat gewoon het aantal seconden, stand 1 t/m 5 en of je hem wilt gebruiken voor ontdooien of koken. De hele techniek erachter, dat zal de gemiddelde gebruiker een worst zijn.

Bij de meeste apparaten is die doorvertaling naar de consument gemaakt. Maar niet bij de camera. Als consument moet je hiervoor eigenlijk een fotografie studie hebben gedaan. Op de één of andere manier hebben de makers er in het verleden voor gekozen om die doorvertaling niet te maken. En dat is de reden dat diafragma getallen bestaan uit bijvoorbeeld 5.6, 7.1 en 1.4. En om er nog wat logica in te gooien, een groot diafragma wordt weergegeven met een klein getal en een klein diafragma met een groot getal. Wanneer je bedenkt dat er toch best veel vrouwen zijn (zoals ik) die al moeite hebben met links en rechts uit elkaar houden, dan zijn getallen als dit best een behoorlijke kluif. Als we de logica erachter zouden begrijpen dan zouden we het nog wel wat sneller snappen maar wanneer je op Wikipedia leest dat het diafragmagetal van een lens of een lenzenstelsel gelijk is aan de brandpuntsafstand gedeeld door de apertuur (D), de diameter van de intreepupil, dan ben je mij in ieder geval al behoorlijk kwijt. En dit is maar één zin van een lang stuk waar ik alleen maar met een uitdrukkingloos gezicht naar kan staren.

En dan wordt het diafragma ook nog eens weergegeven met de F. De F van diafragma, haha.

Om mijn punt nog een beetje te versterken, geef ik nog één “leuk“ voorbeeld. De beeldhoek waarin we fotograferen, dus het aantal graden waarmee een lens de wereld in kijkt, verkregen door het in en uitzoomen. Die hoek waarmee we een beeld bekijken, zegt veel over het uiteindelijke resultaat van de foto. Je zou dus denken dat we deze hoek van een lens weergeven in het aantal graden. Maar nee, natuurlijk niet, dat zou te makkelijk zijn. Hier is gekozen om de getallen van de brandpuntafstand te gebruiken. Wanneer een bepaalde brandpuntafstand, bijvoorbeeld 24 mm, altijd eenzelfde beeldhoek aan zou geven, dan zouden we daar nog wel mee kunnen leven. Maar nee, ook dat is niet het geval. Bij de ene camera is 24 mm namelijk het getal voor groothoek. Maar bij een andere camera betekent 4 mm dat je fotografeert op de groothoekstand. Het verschil heeft te maken met de grootte van de sensor.

 

Wanneer je dus dat mooie ambacht fotografie wilt leren, dan moet je eerst door een berg van onlogische getallen en berekeningen heen om precies te weten waar je mee bezig bent. Nu zijn er natuurlijk best wel vrouwen te vinden die hiervan smullen en hierin niet onderdoen voor de gemiddelde mannelijke techneut. Maar ik kan je echt verzekeren, die paar duizend vrouwelijke cursisten die ik voorbij heb zien komen, die hoorden daar meestal niet bij.

 

Het vrouwelijk voordeel

Genoeg over waarom vrouwen minder geschikt zouden zijn als fotograaf. Want er zijn eigenlijk veel meer redenen waarom een vrouw juist wel heel geschikt is.

Toen ik een tijd geleden het boek “jouw verhaal, jouw kracht” las, van Elle Luna en Susie Herrick, zag ik daarin een lijst met vrouwelijke kwaliteiten, die ik meteen zo mooi kon doorvetalen naar waarom een vrouw magie kan creëren achter een camera. Ik quote hier even uit het boek, het onderscheidend hersenfunctioneren van vrouwen:

  • Vrouwen hebben meer verbinding tussen de rechter- en linkerhersenhelft, dat wil zeggen: vrouwen kunnen gelijktijdig informatie ophalen uit verschillende kanten van de hersenen, en dat beïnvloedt het zogeheten intuïtief denken, of het snel nemen van effectieve beslissingen. Bovendien is het gelijktijdig toegang hebben tot de rechterhersenhelft, die wordt geassocieerd met creativiteit, of fantasie, een indicatie dat vrouwen beter compassie kunnen tonen en makkelijker verbinding kunnen maken met het moment.
  • Vrouwen hebben een uitstekend werkgeheugen en verwerken meer emotionele informatie en input van de zintuigen.
  • Vrouwen hebben meer 'bedrading' in het gedeelte van het brein dat de linkercaudatus heet, hetgeen wordt geassocieerd met sociale cognitie. Dit betekent dat vrouwen over het algemeen goede communicatieve vaardigheden hebben.
  • Bij vrouwen hebben de spiegelneuronen een hogere dichtheid, hetgeen betekent dat vrouwen zich meer op hun gemak voelen in relaties omdat ze zich kunnen inleven in de emotionele ervaringen van anderen.
  • Bij vrouwen komt oxytocine vrij in tijden van stress, en dat betekent dat vrouwen de neiging hebben om zorgzaam te zijn en vriendschappen aan te gaan wanneer ze onder stress staan, hetgeen hen in staat stelt tot solidair werken en het vormen van gemeenschappen in plaats van te vechten om middelen.


Al deze feiten laten in mijn ogen zo duidelijk zien waarom een vrouw, wanneer ze fotografeert, veel holistischer bezig is. Terwijl ze met de techniek bezig is, is ze ook in staat om te zien of een model zich wel of niet fijn voelt, kan ze zich beter inleven en is ze veel meer bereid om er alles aan te doen om het model een fijn gevoel te geven. Ook gaat de techniek veel beter samen met creativiteit en fantasie. En omdat we veel input krijgen van onze zintuigen zijn we ons van veel meer dingen tegelijk bewust waardoor we in elke situatie veel meer overzicht hebben. En dat kan in zoveel takken van fotografie heel fijn zijn. Bij een simpele landschapsfoto kan dit net dat ene detail betekenen wat de foto waanzinnig maakt.

 

Het resultaat

Juist door het inbrengen van deze vrouwelijke manier van werken in de fotografie, komen daar vaak foto's uit met zoveel meer gevoel en emotie, zoveel meer figuurlijke diepte (misschien ook wel letterlijke) en foto's met een grotere storytel factor. Een vrouw is meer op zoek naar die schoonheid die ze weer wil geven. Waar ik het verschil over het algemeen heel goed in zie is in naaktfotografie. De naaktfoto's die door vrouwen zijn gemaakt zijn vaak heel authentiek, de echte schoonheid en kracht van de vrouw komt daar veel meer in naar voren dan de gemiddelde naaktfoto die door een man gemaakt is. Het gaat voorbij de lichamelijke kenmerken, en meer over de vrouw. Kracht en kwetsbaarheid komen meer naar voren.

 

Ik denk dat je zelf ook wel heel wat voordelen kunt bedenken. En ben jij zelf zo'n vrouwelijke (amateur) fotograaf, dan nodig ik je uit om jouw eigen vrouwelijke kwaliteiten te zien, te erkennen en te gebruiken. Je hebt ze niet voor niks.

De 'regels' in de wereld van de fotografie zijn ooit bedacht door mannen. Ik heb die regels altijd genegeerd en heb mijn eigen regels en vooral mijn waarden en normen gevolgd. Bij fotoclubs, fotografie groepen op internet, en ook bij opdrachtgevers, worden toch nog vaak die mannelijke regels gebruikt. Ik daag je uit om ook jouw eigen regels te maken, die beter passen bij wie jij bent als vrouw. Laten we lekker opstandig zijn en met een grote lach op ons gezicht, de regels aan onze hooggehakte laarzen lappen.

 

Voeg ze samen

Voor mij als fotografie trainer, is het mijn grootste doel om dat vrouwelijke en mannelijke goed met elkaar in balans te brengen bij mijn cursisten. Ik zie bij veel vrouwelijke deelnemers toch vaak de angst voor de techniek en de overtuiging dat ze het misschien nooit echt goed zullen leren. Ik blijf er dan ook op hameren dat die technische kennis in orde moet zijn. Al moet ik het 80 keer uitleggen. Als je jezelf staande wilt houden in die mannenwereld, dan moet je ervoor zorgen dat je qua techniek niet onder doet voor de gemiddelde mannelijke fotograaf. Alleen dan kunnen jouw vrouwelijke kwaliteiten zorgen voor die extra magie in jouw foto's.

 

En de mannen, ik vind het juist fantastisch om hen wat meer de weg naar hun rechter hersenhelft te wijzen. Want een man die zich wat meer vrouwelijke kwaliteiten tijdens het fotograferen heeft eigengemaakt, die is onweerstaanbaar. Zoals fantastisch portretfotograaf Davy Mickers het zelf zei na een masterclass portretfotografie die hij bij mij volgde:

'Ik ben hier niet alleen als fotograaf wijzer van geworden, ook als mens heb ik een enorme boost gekregen.'

 

En dat is precies waar ik het voor doe. Gebruik je eigen talenten, en leer van een ander. Als we dat allemaal zouden doen, wat zou de wereld er dan mooi uitzien!

Inmiddels geef ik al bijna 18 jaar fotografie trainingen. En die vertaling van de techniek naar het vrouwelijk brein heeft zich steeds meer verdiept. En het gaat inmiddels veel verder dan alleen de uitleg van de techniek. Want wat als je de camera kunt zien als een leermeester. Wat als de camera met zijn hele eigen kijk op de wereld, ons veel wijsheid te brengen heeft. Wat als die camera ons anders naar onszelf en ons leven kan laten kijken? En wat als we deze wijsheid ook kunnen doorgeven aan anderen, ook weer door middel van die camera? Dan blijkt fotografie nog een magische vak dan je misschien al dacht.

In mijn twee nieuwe trainingen komt het allemaal aan bod. Voor de camera en voor de smartphone.

Laten we samen magie creëren. De wereld heeft jouw oog nodig! Vind samen met mij jouw magische klik.

De magie van een vrouwelijke fotograaf
Powershoot

Contact

petra@powershootacademy.com
06-45442170

Social

Op de hoogte blijven?

Wil je op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws, tips en blogs, schrijf je dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief.
Ik ontvang de tips, waarvan ik me op ieder moment kan afmelden