Elk beroep brengt voor de hand liggende verantwoordelijkheden met zich mee. Een bakker moet goed brood bakken, een auto verkoper moet auto's verkopen en een chirurg moet een operatie tot een zo goed mogelijk einde brengen.

Een fotograaf, die doet zijn best om een opdracht zo goed mogelijk uit te voeren met mooie foto's als resultaat.

 

Maar elk beroep heeft extra verantwoordelijkheden, ik noem het de bonus verantwoordelijkheden. Dit zijn de verantwoordelijkheden die meestal niet in een functieomschrijving staan, maar die in mijn ogen net zo belangrijk zijn. En iedereen die zich bewust is van deze bonus verantwoordelijkheden en ze ook neemt, is meestal net ietsje meer bijzonder in zijn of haar vak, en ook als mens, dan een ander.

 

Ikzelf neem deze bonus verantwoordelijkheid heel serieus. Zowel bij alle mensen die ik fotografeer als bij de trainingen die ik geef. Ik probeer die verantwoordelijkheden ook altijd door te geven aan mijn cursisten zodat ook zij net dat beetje meer bijzonder kunnen zijn als fotograaf.

 

Heel graag deel ik hieronder met jullie wat in mijn ogen deze bonus verantwoordelijkheden zijn van een fotograaf.

 

Een blij model

Als vanzelfsprekend wil je zo goed mogelijk gehoor geven aan wat een opdrachtgever van je vraagt. Soms is de persoon die op de foto staat jouw opdrachtgever, maar vaak ook niet. Wanneer je foto's maakt voor een artikel in een magazine dan is de persoon op de foto voor veel fotograferen vaak niet meer of minder dan een onderwerp. En dat onderwerp moet zo op de foto gezet worden, dat de opdrachtgever daar blij mee is en dat het past in de stijl van het magazine.

Wat de opdrachtgever ook wil, of wat ik als fotograaf ook in mijn hoofd heb, toch vind ik het ook wel degelijk mijn verantwoordelijkheid dat de persoon die op de foto gaat zich fijn voelt. Er is hier wel verschil in of het om een professioneel model gaat of niet. Een professioneel model moet zich in alle bochten kunnen wringen om te voldoen aan de wens van fotograaf en opdrachtgever. Zij verdienen veel geld met soms heel ongemakkelijk en oncomfortabel op de foto gaan. Alsnog zou ik dan toch nog wel proberen om het ook dat model naar de zin te maken natuurlijk. Maar gaat het om iemand die net zijn eerste boek heeft uitgebracht, of de persoon die voor een magazine wordt geïnterviewd met een foto erbij, dan is de drang nog groter om het deze personen naar de zin te maken.

 

Ik heb een heel mooi voorbeeld vanuit mijn eigen ervaring van een fotograaf (en stylist), die het niet belangrijk vonden om mij als model een goede ervaring en een goed gevoel te geven.

 

Voor een heel bekend magazine werd ik gefotografeerd voor een artikel waarin meerdere mensen iets vertelden over het werken met een bepaald zintuig. In mijn geval, mijn ogen, die natuurlijk als fotograaf heel belangrijk zijn.

Voordat de shoot begon gaf ik aan dat ik me erg ongemakkelijk voelde in het pastelroze jurkje dat ik aankreeg. Mijn lichaam kwam er niet goed in uit (en dat is een understatement) en de kleur maakte me flets. Ik moest hem toch aanhouden, kreeg er alleen een kimonootje overheen wat enigszins de boel bedekte. De schoenen waren twee maten te groot met een enorm hoge hak waardoor ik heel erg onstabiel stond en nauwelijks kon lopen. Nu kwamen ze ook helemaal niet in beeld dus  tot op de dag van vandaag kan ik niet het nut ontdekken van deze gruwelijkheden aan mijn voeten.

De oude fabriekshal waar ik in werd gefotografeerd was erg koud en het leek de fotograaf leuk wanneer ik tai chi bewegingen zou maken. Gezien het feit dat ik nog nooit tai chi had gedaan in mijn leven, en het artikel erover ging dat ik fotograaf was, vond ik dit echt het stomste idee ooit. Godzijdank voel ik me voor de camera net zo op mijn gemak als achter de camera. Was ik iemand geweest die het heel lastig had gevonden om gefotografeerd te worden dan was deze shoot voor mij een hel geweest.

 

Zelf heb ik vorig jaar 20 Zutphense vrouwen naakt in mijn prachtige gewelven kelder gefotografeerd. Ook dit was voor hen niet altijd comfortabel. Het was koud en de houdingen die we samen hadden gedacht waren niet altijd heel ontspannen. Maar toch heb ik alles gedaan wat in mijn macht lag, om ze een goed gevoel te geven door hetelucht kacheltjes, net ietsje aanpassen van de houding, aanmoediging, veel lachen en heel veel fijne aandacht.

Bij elke shoot probeer ik het een model altijd zo goed mogelijk naar de zin te maken.

 

Het resultaat

Ik weet inmiddels goed dat wanneer er van iemand foto's zijn gemaakt, ik vaak heel andere foto's mooi vind dan de persoon die erop staat. En ook een opdrachtgever zal weer heel andere foto's kiezen. Iedereen kijkt vanuit een ander perspectief naar die foto's en zal iets anders moois vinden. Natuurlijk vind ik het belangrijk dat een opdrachtgever blij is. Maar wanneer de opdrachtgever iemand anders is dan de persoon die op de foto staat, vind ik het zelf vaak nog belangrijker dat die persoon er blij mee is.

Ik heb veel opdrachten voor magazines gedaan waarin een persoon werd geïnterviewd en gefotografeerd. Ook heb ik veel auteurs gefotografeerd voor de achterflap van hun boek, met de uitgever als opdrachtgever. Ik vind het enorm belangrijk dat de persoon op de foto blij is met die foto. Het is tenslotte zijn of haar hoofd dat voor altijd zichtbaar zal zijn op dat boek. Een boek uitbrengen en in een magazine staan, zijn leuke ervaringen en hoe jammer is het wanneer die ervaring wordt overschaduwd omdat je de foto van jezelf niet mooi vindt.

Een goede vriendin van mij stond ooit op de cover van een magazine. De foto was zo verschrikkelijk slecht dat ze nooit naar de buitenwereld heeft gemeld dat ze op die cover stond. In elke boekwinkel waar we kwamen verstopten we die magazines onder een aantal anderen. Heel grappig om aan terug te denken, maar hoe jammer is het dat iets wat een heel blije ervaring had moeten zijn, een grote teleurstelling werd.

 

Hoe zorg ik ervoor dat het voor iedereen een goede ervaring wordt? Het is heel simpel, maar het wordt door de meeste andere fotografen nooit gedaan.

Ik schiet ten eerste altijd veel verschillende soorten foto's. Ik maak eerst zelf een ruime selectie van de foto's die ik mooi vind. In plaats van dat ik deze selectie naar de opdrachtgever stuur, stuur ik ze naar de persoon op de foto. Ik laat dan hem of haar ook weer een ruime selectie maken daaruit. En die stuur ik naar de opdrachtgever die dan een keuze mag maken uit de foto's die door het model al zijn goedgekeurd. De opdrachtgever weet meestal niet eens dat ik dit doe, maar who cares? Iedereen is op deze manier blij. Ik verbaas me er echt over dat er maar zo weinig andere fotografen zijn die deze manier van werken hanteren en eigenlijk altijd blind meegaan in de wensen van de opdrachtgever.

 

Het zelfbeeld

Als fotograaf kun je echt een verschil maken in hoe iemand zichzelf ziet of over zichzelf denkt. Voor mij is dit echt mijn allerbelangrijkste verantwoordelijkheid, één waardoor de Powershoot is ontstaan en één die als een rode draad door al mijn shoots en trainingen loopt.

Het gaat te ver om al die manieren in dit blog te noemen, er zijn daar namelijk heel veel verschillende aspecten belangrijk bij. Ik vertel ze allemaal in 32 videolessen van de Masterclass portretfotografie. Je snapt dan misschien dat dit niet in een blogje past.

In ieder geval is het heel belangrijk dat je een model altijd positief benadert en met jouw woorden en jouw houding het model een goed gevoel over zichzelf geeft.

 

Je zou denken dat dit erg logisch is, ik vind dat in ieder geval wel. Maar als je eens wist wat ik allemaal te horen heb gekregen van mensen die eerder een heel slechte ervaring met een fotograaf hebben gehad, dan word je daar heel verdrietig van. Een aantal voorbeelden:

 

• De fotograaf zei dat ik beter niet kon lachen omdat mijn lach niet mooi was
• De fotograaf zei dat ik altijd deze kant op moest kijken omdat mijn andere kant een stuk minder mooi was.
• De fotograaf zei dat ik een erge onderkin had en moest om die reden mijn hand onder mijn kin houden
• De fotograaf zei dat ik alleen maar boos keek
• De fotograaf zei dat ik heel houterig poseerde
• De fotograaf zei dat ik door mijn buik beter alleen mijn gezicht kon laten fotograferen.
• De fotograaf zei dat ik niet zo fotogeniek ben

 

Dit is een kleine selectie van alles wat ik te horen kreeg. Een kleine selectie van opmerkingen die een grote impact hebben gehad op deze mensen, en je begrijpt dat dat niet in positieve zin was.

 

Natuurlijk kun je als fotograaf iets zien in iemand waarvan je denkt dat dat misschien niet heel flatterend is. Wanneer je bijvoorbeeld ziet dat iemand een onderkin heeft die op de foto best wel wat aandacht trekt, dan is het je verantwoordelijkheid om de foto's zo te maken dat dit zo min mogelijk opvalt. Dit doe je door houdingen en jouw eigen fotografiestandpunt. En daarbij zeg je niet: 'Ik fotograaf je een beetje van boven want dan zie ik je onderkin niet'. Nee, dan zeg je gewoon: 'Kun je even zo gaan zitten, dan fotografeer ik je ook vanuit een ander standpunt, dat ziet er heel mooi uit.'

Wanneer de persoon zelf heeft aangegeven dat ze heel graag de onderkin niet zo prominent in beeld wil hebben dan kun je daar verder heel open over praten en de persoon uitleggen wat ze kan doen waardoor het minder zichtbaar wordt. Maar je mag mensen nooit een probleem of onzekerheid aanpraten waar ze zelf niet over begonnen zijn.

 

Het is niet aan mij om te bepalen of iets wel of niet mooi is. Het enige wat ik kan doen is om zoveel mogelijk moois te zien in een persoon en dat zoveel mogelijk naar voren te laten komen.

 

Wanneer ik zie dat iemand alleen maar boos kijkt, dan probeer ik door mijn gedrag en communicatie een vriendelijker gezicht tevoorschijn te toveren. Niet door ze te vragen om te lachen, maar door ze aan het lachen te maken en ze een goed gevoel te geven.

 

Wanneer ik zie dat ze na een periode van boos kijken opeens een lach laten zien, dan zeg ik niet: 'Ja, dat is een stuk beter!' Want dan veroordeel ik alsnog het eerst boze gezicht. Ik zeg dan gewoon simpelweg: 'Wat een mooie lach.' Of iets in die richting.

 

Alles wat ik hier zeg is natuurlijk extra belangrijk wanneer je jonge mensen fotografeert. Pubers waarbij in al hun kwetsbaarheid het zelfbeeld zich nog in volle mate aan het vormen is. Tegenwoordig is met alle 'perfectie' die ons om de oren wordt geslingerd, het lichaamsbeeld vaak bepalend in het zelfbeeld. Het zelfbeeld bestaat eigenlijk uit zoveel meer dan het lichaamsbeeld. Maar het wordt als zo belangrijk gezien, zeker door de jeugd, dat vooral dat iets is waar we ons heel bewust van moeten zijn. Ouders, verzorgers, leraren, iedereen die invloed hebben op jonge mensen, zou zich hier heel erg bewust van moeten zijn. Ik vind ook dat bekende mensen en infuencers daar een grote en belangrijke rol in hebben. En ik vind eerlijk gezegd dat ze dat niet altijd goed doen.

Maar zeker ook als fotograaf heb je daar een belangrijke taak in. Regelmatig kijk ik programma's als Next top model, niet omdat ik het zo fantastisch vind, maar wel om te zien wat er allemaal gebeurt in die wereld en hoe er met jonge mensen wordt omgegaan. En ook daar hoor ik fotografen dingen zeggen tegen de jonge mensen waar mijn haren van recht van overeind gaan staan. 

 

Ik zie het als mijn taak om het zelfvertrouwen van iedereen die voor mijn camera staat te vergroten, als is het maar voor dat ene momentje voor die camera, waardoor ze met een goed gevoel en een grote lach de deur uitgaan. En ik hoop altijd dat mijn woorden blijven hangen, en in hun eigen hoofd liefdevol als tegengeluid tegen ze fluisteren wanneer veel negatieve woorden hardnekkig blijven schreeuwen.

 

Een veilig model

Het lijkt me vanzelfsprekend dat je er als fotograaf alles aan doet om je model veilig te houden. Om die reden zal ik mijn model niet snel boven een afgrond laten poseren. Ik denk niet dat ik daar veel over hoef te zeggen. Maar er zijn ook veel minder zichtbare gevaren, zoals teken. Ik heb hier een tijd geleden om apart blog over geschreven. 

 

De schoonheid van de wereld

Het soort fotograaf die je bent maakt wat jouw verantwoordelijkheid is om te laten zien. Ik heb veel respect voor bijvoorbeeld oorlogsfotografen. Ze laten met gevaar voor eigen leven, beelden zien die anders verborgen zouden blijven. Ze maken ons bewust van wat wat er buiten onze veilige grenzen vaak gebeurt. Maar ook binnen onze grenzen. Bijvoorbeeld dierenleed, armoede en slechte ouderenzorg om maar even wat te noemen. Een fotograaf kan dit voor de buitenwereld zichtbaar maken zodat meer mensen zich ervan bewust worden. In dit geval zegt een beeld nog steeds veel meer dan 1000 woorden. 

 

Dit is natuurlijk maar weggelegd voor een heel klein percentage van de fotografen. Ik kan zelf onmogelijk leed fotograferen. Wanneer iemand pijn of verdriet heeft lukt het mij niet om een camera te richten en te klikken, dat is voor mij mentaal en fysiek onmogelijk.

Maar voor elke andere fotograaf is het juist mogelijk om de schoonheid te laten zien. Dit om een tegengeluid te geven aan de vaak negatieve en hartverscheurende berichten. We kunnen niet genoeg moois zien.

 

Je manier van kijken naar de wereld mag altijd door een ander gezien worden.

 

Leed voorkomen

Met wat je door middel van fotografie vastlegt, en vervolgens deelt, kun je ook veel leed veroorzaken. Ik walg echt van plaatjes op internet waarbij bijvoorbeeld een dikke vrouw in een strakke legging wordt gefotografeerd en met een grappige tekst erbij op internet wordt gezet. Puur om zo iemand voor paal te zetten. De persoon heeft hier geen toestemming voor gegeven maar wordt wel wereldwijd uitgelachen met de meest vreselijke opmerkingen. Hier ligt niet alleen de verantwoordelijkheid bij de fotograaf, maar ook bij iedereen die ervoor kiest om het te delen en mee te doen aan het voor schut zetten van deze persoon.

 

Ook het ongevraagd beroemdheden fotograferen op momenten dat ze daar geen zin in hebben, zeker in verdrietige situaties, vind ik echt niet kunnen. En nee, omdat iemand beroemd is vraagt hij daar zeker niet om. De beroemdheid is een gevolg van een beroep dat ze uitoefenen. Dat maakt nog niet dat de buitenwereld onrespectvol met ze om mag gaan. Met afgrijzen zie ik het hele Harry en Meghan verhaal voorbij komen. Wat er wordt geschreven is verschrikkelijk, en door de altijd aanwezige fotografen ontneem je iemand volledig de vrijheid.

Ik vind het vak van paparazzo ook echt het laagste van het laagste in de fotografie wereld. Ze zijn het gruwelijke voorbeeld van fotografen die op geen enkele manier die speciale verantwoordelijkheid nemen.

 

Laat het mooier achter

Dit is een verantwoordelijkheid die ik altijd voel. Of ik nu fotografeer of niet. Ik wil heel graag elke plek waar ik kom mooier achterlaten dan ik hem aangetroffen heb, dit doe ik bijvoorbeeld door op een buitenplek wat afval op te pakken die op de grond ligt. Ik wil niet alleen geen schade aanrichten, ik wil het ook daadwerkelijk mooier maken. Respect verdient dus niet alleen mijn model, maar ook de plek waar ik het model fotografeer.

 

Een goed doel

Regelmatig zet ik mijn talent in voor een goed doel. En dat kunnen heel verschillende dingen zijn. In de jaren dat ik fotografeer heb ik voor verschillende stichtingen gefotografeerd of trainingen gegeven. Onder andere voor Vluchtelingenwerk, Stichting de Broekriem, 100 talentvolle vrouwen, Buddy to Buddy, Ebin foundation, en ik heb meegewerkt aan projecten voor daklozen, vrouwen met kanker en kwetsbare kinderen. In mijn werk komen er zoveel mooie dingen op mijn pad en ik heb zoveel  gekregen. Het voelt fijn om regelmatig iets terug te geven.

 

Wat is jouw verantwoordelijkheid?

Elke fotograaf voelt ergens diep van binnen een eigen verantwoordelijkheid. Daarvoor hoef je niet perse beroepsfotograaf te zijn. Ook als amateur kun je prachtige dingen doen! Ik geloof er heel erg in dat iedereen de wereld een stukje mooier kan maken, welk beroep je ook uitoefent of welke hobby je ook hebt. Ik ben heel benieuwd of jij dat ook zo ziet, en wat het voor jou is wat je kunt doen.

Fotografeer je niet, dan is het toch goed om hierover na te denken wat jij extra kunt doen in jouw beroep en met jouw vaardigheden. Toen ik nog als reisleidster werkte deed ik bijvoorbeeld heel erg mijn best om mensen bewust te maken van het land waar we waren en wat ze beter wel en niet konden doen. Dit stond niet in mijn functie omschrijving maar ik vond het ontzettend belangrijk. Dus mijn groepsleden kregen niet de kans om beren aan kettingen te fotograferen, ik wilde niet op bezoek bij bedrijven die ernstig de mensen-, kinderen- of dierenrechten schonden, en ik tolereerde geen naar gedrag naar de locale bevolking. Ook liet ik sterk mijn afkeur merken wanneer mensen met grote zakken snoep een sloppenwijk in gingen. En ik weet dat er maar weinig reisleiders waren die zich bezighielden met dit soort zaken, ik voelde me daar best vaak heel alleen in.

Dus... wat kan jij doen?

 

 

Hij was knalrood en glanzend. Bloedmooi vond ik hem. Hij voelde als goud in mijn handen en de klik, die was zacht, vastberaden en o zo sexy. Ik heb het over mijn eerste Pentax camera, die ik 20 jaar geleden van mijn collega’s als afscheidscadeau kreeg. Die perfecte zonsondergang, alle wereldwonderen, de exotische minnaars, de lokale bevolking, alles moest zo goed mogelijk tot zijn recht komen op de foto's die ik ging maken tijdens mijn reizen. Leergierig begon ik aan de handleiding. Maar al snel zonk de moed me in de schoenen. Hoe kon het zijn dat iets wat bedoeld is om de magie van dit leven vast te leggen, zo saai en ingewikkeld beschreven stond. De autostand leek de enige oplossing. Het werd een grote teleurstelling. Veel foto's waren bewogen, onscherp of onderbelicht. Die autostand zorgde er dus niet voor dat de foto's ook automatisch goed werden. Het plezier in het fotograferen begon flink af te nemen. Ik maakte steeds vaker een foto voor de vorm en veel minder vanuit enthousiasme.

De camera waar ik eerst zo blij mee was bleef steeds vaker thuis omdat hij geen mooie foto's maakte.

Die rode Pentax is voor mij ver verleden tijd en ik werk inmiddels al ruim 17 als fotograaf en fotografie trainer. Voor mijn cursisten heb ik alle handleidingen doorgespit en weet ik van elk merk en type camera de werking.

En met al die kennis in mijn achterhoofd wil ik je heel graag hier wat tips geven hoe jij die handleiding en het menu van jouw camera kan leren lezen.

 

De handleiding is de handleiding niet

Want ook jij hebt waarschijnlijk een prachtige camera in huis en toen je hem kocht zag je al die prachtige foto's voor je die je ermee gaat maken. Maar die camera blijkt enorm veel knoppen te hebben en een zeer uitgebreide menu structuur. Je hebt geen idee wanneer je welke opname strand moet gebruiken en wat al die termen inhouden die je tegenkomt in het menu. Dus pak je vol goede moed dat enorme boekwerk waar handleiding op staat.

Maar net als ik kom je niet veel verder dan hoe je de camera aan en uit zet, en hoe je het geheugenkaartje erin plaatst. Want waar staat nu eigenlijk hoe de camera echt werkt?

 

 

 

En hier hebben we direct het eerste deel van het probleem van de handleiding te pakken. Want dat dikke boek in zo'n 85 verschillende talen is niet de echte handleiding. Het vertelt je inderdaad hoe je de camera aanzet, hoe je de lens eraf haalt, hoe je hem aansluit op de computer en hij vertelt je dat je de camera na een regenbui niet mag opwarmen in de magnetron. Maar hoe jij ermee moet fotograferen, dat staat er niet. Papierverspilling ten top dus. Dus pak hem op en deponeer hem liefdevol de oud papierbak.

 

De echte handleiding kun je online vinden. Type in google het merk en het type van jouw camera in met het woord handleiding erachter. In de meeste gevallen kom je dan terecht op een site die gebruikershandleidingen heet en daar staan bijna alle handleidingen. Meestal krijg je vervolgens verschillende handleidingen te zien. Download dan de handleiding met het meeste aantal pagina's. Behalve wanneer je ziet dat deze handleiding ook in heel veel talen is, dan heb je waarschijnlijk te maken met de digitale versie van het boekwerk wat je zojuist naar de papierbak hebt verbannen.

 

Heel soms kom je erachter dat er niet echt een uitgebreide versie van jouw handleiding te vinden is, of in ieder geval geen Nederlandse vertaling ervan. Het komt niet vaak voor maar heel soms is dit wel het geval. Het gaat meestal om wat oudere modellen. Maar het kan geen kwaad dat wanneer je nog een camera gaat aanschaffen, om van te voren te checken of er van jouw camera wel een goede handleiding te vinden is. Ook is het zo dat elke handleiding weer anders in elkaar zit. Net zoals elke camera weer anders in elkaar zit. Geen enkel merk geeft je de garantie dat een nieuw type camera hetzelfde werkt als de vorige versie. En ook de handleiding lijkt soms weer volgens een geheel nieuwe structuur geschreven te zijn.

 

Sony, het buitenbeentje

Heb je een camera van Sony, dan lukt het je wellicht niet om de uitgebreide handleiding te vinden via gebruikershandleidingen. Sony hanteert hiervoor een ander systeem. Wanneer je de camera googled dan kom je uit op de Sony website waar alle handleidingen te vinden zijn. Je kunt deze handleiding soms downloaden maar soms staat hij alleen maar op de site om te raadplegen. Ik vind deze laatste de meest lastige, omdat het heel lastig zoeken is in deze handleidingen vanwege het ontbreken van een goede index. Sony heeft echt prachtige camera's maar de handleidingen zijn in mijn ogen verre van ideaal.

 

Waarom zijn die handleidingen vaak zo slecht?

De ene keer lijkt een handleiding geschreven te zijn door een techneut die niet in gewone mensen taal kan praten. De andere keer lijkt er een stagiaire aan gezet te zijn die de werking van de camera zelf niet helemaal snapt. In beide gevallen is de handleiding voor een gewone sterveling die net een nieuwe camera heeft gekocht vaak reden tot depressiviteit of frustratie. Want we begrijpen er meestal niks van!

 

Wat ik nu schrijf is slechts gissen natuurlijk, aangezien ik er niet bij ben op het moment dat ze geschreven worden (wat overigens best een goed idee zou zijn). Ik gebruik hierbij even mijn gezonde verstand. Toen we vroeger nog fotografeerde met analoge en mechanische camera's gingen die soms wel een leven lang mee. Hoe meer elektronica er inzit, hoe kwetsbaarder. Tegenwoordig zijn camera's niet meer gemaakt om lang mee te gaan. Er komen erg veel nieuwe types op de markt en het doel van de fabrikanten is om er hiervan zoveel mogelijk te verkopen. Het doel van de fabrikanten lijkt niet om de kopers ervan zo goed mogelijk te laten fotograferen met die camera. Elke type camera is maar een beperkte tijd op de markt waarna hij weer wordt vervangen door een nieuwere soort. Het schrijven van een goede handleiding of het vertalen ervan uit het Engels of Japans kost veel tijd en geld. Om deze redenen heeft volgens mij een goede handleiding dan ook geen prioriteit voor een fabrikant.

 

Maar ja, wat heb jij aan die informatie, jij wilt alleen maar weten hoe die prachtige camera werkt. En vaak kom je daar dus met de handleiding niet achter. En wat doe je dan? Dan zet je hem op de autostand. Dan doet die camera alles zelf en hoeven we niks ervan te weten. Toch? Automatisch betekent automatisch, zou je denken. Maar helaas werkt het met een camera niet zo. Zeker wanneer je een mooie spiegelreflex of systeem camera hebt. Deze camera's zijn niet gemaakt om automatisch te fotograferen. Inderdaad gaat de camera zelf aan de slag op de autostand. Maar vaak zijn de resultaten zeer teleurstellend. Dat komt omdat een camera nooit kan weten wat jij precies wil fotograferen in het beeld dat hij voor zich ziet. Hij weet niet wat je scherp wil hebben, welke onderwerp er goed belicht moet zijn, wat voor soort foto je wilt nemen en wat jouw stijl of smaak is. En wanneer hij doet wat hem goed lijkt, is de foto vaak helemaal niet wat jij ervan in je hoofd had en doet de foto geen recht aan de situatie of plek. Daarnaast kan de foto onscherp, bewogen of onderbelicht zijn. En wanneer jij van vakantie terugkomt met veel van dit soort 'mislukte' foto's dan vergaat het plezier in fotograferen je al heel snel.

 

Leer fotograferen!

Om de handleiding van je camera goed te kunnen lezen en begrijpen is het eigenlijk noodzakelijk dat je de techniek van fotografie begrijpt. De fabrikanten doen in de handleiding wel wat pogingen om ook uit te leggen waarom je iets doet of instelt, maar het is niet voldoende. Het is echt een handleiding voor je camera en niet voor fotografie. Het is een beetje hetzelfde wanneer je leert een auto te besturen maar geen enkel idee hebt wat de spelregels in het verkeer zijn. Je rijdt wel, maar je weet niet waar je mag rijden, wie er voorrang heeft, hoe hard je mag en welke kant je op mag.

 

Het allergrootste advies wat ik dus kan geven is om je te verdiepen in de techniek van fotografie, dan wel door dit zelf in boeken of online op te zoeken of door een training te doen.

Waarom zou je dit doen? Je wilt tenslotte misschien helemaal niks in de fotografie gaan doen, dus waarom zou je perse echt mooie foto's willen maken? In mijn ogen is fotografie in ieders leven heel belangrijk, ook als je niet de intentie hebt om er een hobby of je beroep van te maken. We leggen onze vakanties vast, onze geliefden, kinderen, mooie momenten. En elk moment, elke plek en elk mens verdient het dat die weergave op een foto realistisch is en goed. Dus niet bewogen, onscherp of onderbelicht. Het is net als andere 'gewone' dingen die we veel doen zoals koken, fietsen, autorijden en zwemmen. Ook als we daar niet ons beroep van maken zullen we het toch moeten leren.

 

 

De belangrijkste functies van je camera

Ik zal je hier in het kort de belangrijkste functies van je camera vertellen, de functies die je nodig hebt om goed te fotograferen, en onder welke benamingen je ze kunt vinden in je handleiding, wanner je zoekt in de inhoudsopgave. Ik probeer het in verschillende termen weer te geven zodat je het bij zoveel mogelijk handleidingen kunt vinden. Maar er zijn altijd weer uitzonderingen dus sorry wanneer je iets toch net weer niet kunt vinden. Ik leer je in deze tekst niet fotograferen, daar is natuurlijk heel wat meer voor nodig. Maar ik leer je de handleiding en je camera te lezen.

 

 

Het snelmenu

Het is goed om te weten dat de meeste camera's onderscheid maken tussen het volledige menu en het snelmenu. Het snelmenu is dat wat je in beeld ziet wanneer je de camera aanzet. De info die dan op je scherm staat zijn de belangrijkste functies. Het is goed om deze info te leren lezen. Op die manier kun je altijd in één oogopslag zien wat je instellingen op dat moment zijn en of dat past bij de situatie waarin jij gaat fotograferen.

Zie je geen info in beeld dan kan het zijn dat je even op een info knopje moet drukken om die info in beeld te zien verschijnen. Vervolgens is er bij elke camera een knop die ervoor zorgt dat je door het menu kunt navigeren en dingen kan veranderen. Naast het snelmenu hebben veel functies die in dat menu staan ook een eigen knop op de camera.

Dit betekent dat sommige veelgebruikte functies vaak op meerdere manier zijn in te stellen, nl via een knop, via het snelmenu en via het uitgebreide menu. Hoe sneller hoe beter, dus een knop heeft altijd de voorkeur wanneer die er is.

Wieltjes hebben op een camera vaak meerdere functies. Wanneer een bepaalde knop is ingedrukt, dan correspondeert het wieltje vaak voor die functie. Wanneer een andere knop is ingedrukt, dan correspondeert hetzelfde wieltje voor een andere functie.

Omdat je op zoveel manieren dingen kunt instellen is het altijd goed om niet blind op alles te drukken en te draaien. Want je kunt dan instellingen veranderen die niet de bedoeling zijn. Nog meer reden om te leren wat alles inhoudt zodat je niet per ongeluk iets verkeerd instelt.

Mocht je aan een wieltje draaien of op een knop drukken en je camera doet iets heel anders dan je dacht, druk dan even je sluiterknop (of afdrukknop) half in. Dan gaat hij uit de functie waar hij eventueel per ongeluk nog in was voordat je drukte en kun je weer opnieuw een functie aangeven. Ook aan en uitzetten kan altijd helpen :-). In ieder geval nooit in paniek blijven drukken en draaien!!

 

Het snelmenu van een Canon                                      Het snelmenu van een Nikon

 

Wat zie je meestal in het snelmenu

• De opnamestrand waarin de camera staat
• Het diafragma
• De sluitertijd
• De ISO waarde
• De belichtingscorrectie
• Witbalans
• Lichtmeetmethode
• Scherpstelmethode
• Scherpstelzone
• Drive/ontspanstand
• Beeldeffect
• Formaat

 

 

De opname stand

of opname modus

Allereerst bepaal je in welke opnamestand je een foto wilt maken.

• Autostand: alles gaat automatisch, jouw camera bepaalt alle instellingen.
• P-stand: Nog steeds gaat alles automatisch. Het verschil met de autostand is dat jij de instellingen die de camera bedenkt kan corrigeren. En ook gaat je camera in deze stand ook niet ongevraagd flitsen. Wanneer je begint met fotografie raad ik altijd aan om in eerste instantie de autostand door de P stand te vervangen.
• A-stand of Av-stand, diafragma voorkeuze, AE openingsvoorrang: Deze stand is ook automatisch, net als de P stand. Alleen jij bent hier degene die je diafragma instelt. Het diafragma heeft effect op de scherptediepte in de foto.
• S-stand, of Tv stand, sluitertijdvoorkeuze of AE sluitervoorrang: Net als P en A een automatische stand, alleen ben jij in dit geval de persoon die de sluitertijd bepaalt. Sluitertijd bepaalt of er wel of geen beweging in je foto komt.
• M stand: Hiermee fotografeer je volledig handmatig. Jij bent degene die al je instellingen zoals diafragma en sluitertijd bepaalt.

 

ISO waarde

ISO gaat over de lichtgevoeligheid die je camera op dat moment hanteert. Toen we vroeger nog met films fotografeerde waren er filmpjes in verschillende ISO waarden, toen nog ASA genoemd. Een filmpje van 100 ASA was het minst gevoelig voor licht. Een filmpje van 3200 ASA was het meest gevoelig. Dit betekende dat je hiermee in schaarse lichtsituaties nog prima foto's kon maken zonder dat je sluitertijd te lang werd.

Hoe hoger de ISO, hoe meer korrel er in de foto kwam. Met film was dat best mooi. Bij digitale fotografie is de korrel wat minder echte korrel en meer ruis, dus minder mooi. De nieuwste camera's hebben echter zo'n goede sensor dat ze op heel erg hoge ISO waarde nog heel goed zonder ruis kunnen fotograferen.

Je kunt de ISO op automatisch instellen, dan past je camera hem aan naarmate er meer of minder licht is. Weet je nog niet zoveel van fotografie dan raad ik dit aan omdat je camera er dan zelf voor zorgt dat je sluitertijd niet zo snel te lang wordt en je dus bewogen foto's krijgt. Maar weet je wel al meer van de instellingen, dan raad ik het af. De ISO vind ik iets dat je zelf moet bepalen aan de hand van wat bij de foto past en zodat je ook een sluitertijd krijgt die jij wilt voor die foto.

 

Belichtingscorrectie

of belichtingscompensatie

Wanneer je op een automatische stand fotografeert dan zit je camera er met de lichtmeting vaak naast waardoor je over of onderbelichte foto's krijgt. Hiervoor heb je de belichtingscorrectie, het +/- knopje. Deze werkt in de P, A en S stand. Wanneer je foto te licht of te donker wordt kun jij met de plus of de min de volgende foto lichter of donkerder maken.

 

Witbalans

Witbalans heeft te maken met de kleur van het licht. Daglicht heeft een heel andere kleur dan bijvoorbeeld kunstlicht. Onze camera ziet deze kleuren veel beter dan wij met onze ogen. Wanneer er geen witbalans op onze camera zou zitten dan zou kunstlicht onze foto bv heel erg geel maken. De witbalans meet de kleur van het licht en voegt eigenlijk automatisch een filter toe zodat de kleur zoals die op de foto verschijnt meer overeenkomt met hoe wij hem zien. Wanneer je witbalans op automatisch staat doet hij dit zelf. Vaak gaat dit goed, en soms niet. Zie je dat een foto veel te warm of koel van kleur is dan kun je de witbalans zelf veranderen.

 

Lichtmeetmethode

of lichtmeting

De camera kan op verschillende manieren het licht meten.

• Bij matrix of meervlaksmeting meet hij het licht in het gehele beeld dat hij ziet en neemt hier vervolgens een gemiddelde van. Aan de hand van dat gemiddelde stelt hij zijn sluitertijd en diafragma in.
• Ook kun je de lichtmeting op het midden baseren. Dan meet de camera alleen het licht in het midden van de foto.
• Of je kunt de lichtmeting op spotmeting zetten, dan meet hij alleen maar een heel klein stukje van de foto. Soms is dit geheel in het midden maar bij veel camera's verplaatst de lichtmeting mee met het scherpstelvakje.

 

Scherpstellen

Allereerst heb je soorten scherpstelling

De meeste camera's hebben 2 manieren van scherp stellen. De autofocus en manuele focus. Bij de autofocus gaat de scherpstelling vanzelf. Bij de manuele focus, moet je zelf met de ring op je lens scherpstellen. Veel compactcamera's hebben dit niet of heeft de manuele focus een andere werking. Ik raad dan altijd de auto focus aan.

 

Hoe stelt de camera scherp

Met autofocus heb je de keuze tussen verschillende manieren van scherpstellen.

• AF-S / one shot. De camera stelt scherp op een onderwerp en zodra het scherp is stopt het scherpstellen, hoor je een piep (wanneer je dat ingesteld hebt) en kun je afdrukken.
• AF-C / all servo. Dit is continu scherpstellen. Je camera blijft de hele tijd scherpstellen, dit is geschikt voor bewegende onderwerpen. Er is geen piep en je kunt steeds afdrukken.
• Dan zijn er bij veel verschillende camera's nog manieren aanwezig die of een combinatie zijn van deze twee of die het net weer anders doen. Het kan zijn dat je camera ziet dat een onderwerp beweegt en dan zelf op een andere manier van scherpstellen overgaat. Het kan ook zijn dat hij zelf een onderwerp gaat volgen. Ook is het bij veel camera's morgen om automatisch een gezicht te herkennen en daarop scherp te stellen. Dit staat niet bij de keuze tussen Af-S of AF-C maar ergens anders in het menu.

 

Waar stelt hij scherp

scherpstelzone, scherpstelgebied, AF-gebied, AF-punt, AF-gebiedselectiemodi, selectie scherpstelpunt

En als laatste is het belangrijk waar de camera scherp stelt.

• Er is een stand waarbij de camera zelf bepaalt waar hij scherp gaat stellen. Deze raad ik altijd af omdat hij niet kan weten wat jij precies scherp wil hebben in de foto.
• Je kunt de scherpstelzone in het midden zetten
• of je kunt de scherpstelzone zelf verplaatsen naar de plek in het beeld dat jij scherp wilt hebben.

 

Drive

of ontspanstand

Hiermee geef je aan of je wilt dat je camera 1 foto maakt per keer dat je afdrukt of meerdere foto's snel achter elkaar wanneer je de ontspanknop ingedrukt houdt.

Ook kun je hiermee aangeven of je wilt fotograferen met de zelfontspanner of met een afstandsbediening.

 

Beeldeffect

of beeldstijl

Hiermee geef je aan wat voor soort foto's je wilt maken. Bijvoorbeeld natuurlijke foto's, portretten, zwart-wit enzovoort. Bij de ene soort fotografie is het mooier wanneer de contrasten iets harder zijn of de kleuren wat feller dan bij de andere soort. Dit is wat je hiermee aangeeft. De verschillen zijn niet heel groot en het is een kwestie van uitproberen wat bij jouw stijl van fotograferen past.

Verwar dit niet met Scene of onderwerpstand die kunt instellen in de autostand. Hierbij kun je bv aangeven dat je een portret gaat maken, een landschap, sport, nachtstand of zelfs sneeuw. Wanneer je dit in de autostand instelt dan zorgt je camera dat je instellingen meer gericht zijn op datgene wat je gaat fotograferen. Wanneer je echt alleen maar in de autostand wilt fotograferen dan is het zeker aan te raden om deze instellingen te gebruiken omdat je camera dan net iets beter weet waar hij mee bezig is.

Maar beeldeffect en beeldstijl gaan puur om de kleuren en contrasten e.d.

 

Formaat

of beeldkwaliteit, beeldformaat, opnamekwaliteit.

Je kunt hiermee het formaat van je foto's aangeven en of je in RAW of Jpeg wilt fotograferen. Jpeg is standaard die voor iedereen goed is. RAW is een formaat dat met een speciaal programma eerst bewerkt moet worden voordat je de foto's kunt delen of afdrukken. Wanneer je in RAW formaat werkt moet je er dus wel iets vanaf weten. Voor iemand die er niet zoveel vanaf weet adviseer ik Jpeg, voor iemand die op de hoogte is van de techniek, bewerken en de juiste apparatuur heeft adviseer ik RAW.

Daarnaast geef je de grootte van de foto aan. Ik adviseer altijd het grootste formaat omdat je die het grootst kunt afdrukken. Meestal wordt dit aangegeven als Fine.

 

Dit waren de belangrijkste functies van je camera waarvan het goed is dat je die opzoekt in de handleiding.  Ik hoop dat je veel plezier zult beleven aan fotografie en prachtige foto's zult maken.

 

Petra van Vliet

 

 

Meer om beter te leren fotograferen:

De online training fotografie voor beginners, klik hier voor meer info.

De opleiding tot allround fotograaf, klik hier voor meer info

 

Hierbij een gratis proefles fotografie zodat je voor jezelf kunt bepalen of een online training iets voor je is en of mijn manier van lesgeven je bevalt.

 

Ben je overtuigd na het zien van de video, ga dan naar deze pagina voor meer info over de training. 

 

Veel plezier bij het kijken naar de proefles.

 

 

 

Met deze woorden begon de tekst die Christine Pannebakker schreef over het maken van een boek cover..

 

De tekst klopt in zoverre dat de cover niks zegt over de kwaliteit van het boek. Ik heb de meest prachtige boeken gelezen met de meest waardeloze covers.

Het zegt misschien niks over het boek, maar wel iets over de geloofwaardigheid ervan en over de verkoop. Zeker wanneer je één van je eerste boeken uitgeeft en je als auteur nog geen naam hebt gemaakt, dan word je boek in eerste instantie wel degelijk beoordeeld naar aanleiding van de cover.

Als bekend en succesvol schrijven komt je er misschien nog mee weg. Maar waarom zou je? Verdient een prachtig boek ook niet gewoon een prachtige cover?

 

Nu denken de meeste auteurs nog wel goed na over de voorkant van een cover en ook over de tekst van de achterflap. Al kan ook dat in veel gevallen toch een stuk beter. Ik begin zelf altijd met het lezen van de achterflap tekst. En halverwege en aan het einde van het boek, lees ik het nog een keer. Onbewust doe ik dat om te zien of de tekst de lading van het boek dekt, en dat is lang niet altijd het geval.

Maar dat is de afdeling van Christine, daar heb ik verder misschien wel net zo min verstand van als jij.

Maar die foto.... die auteursfoto op de achterkant... dat lijkt toch zo vaak weer een laatste moment dingetje, waar ik regelmatig met opgetrokken wenkbrauwen naar kijk.

 

Vorige week kreeg ik een boek binnen van een vrouw die had geschreven over een onderwerp waar ik in mijn werk veel mee bezig ben. En omdat ik nu eenmaal fotograaf ben, kijk ik zelf nog eerder naar de achterkant dan naar de voorkant. En ik was stomverbaasd. De vrouw stond er onderbelicht en onscherp op. En voor haar stond nog een deel van een hoofd van iemand anders. Echt een verschrikkelijke foto. Hij straalde in niets ook maar enige professionaliteit uit. De vrouw lijkt met deze foto te zeggen dat ze zowel haar boek als zichzelf totaal niet serieus neemt. Nu kun je jezelf ook té serieus nemen, maar dat is iets waar ik later nog even op terug kom.

Deze vrouw is helaas niet de enige. Het lijkt of de foto altijd op het laatste moment bedacht wordt en dan bij gebrek aan keuze een vaak een slechte keuze wordt gemaakt. Dit geldt echt niet alleen voor onervaren schrijven maar ook voor veel bekende schrijver bij grote uitgeverijen. Ik heb zelf een paar jaar voor een aantal uitgeverijen gewerkt als fotograaf en ook dan moet het vaak op het allerlaatste moment, in 5 minuten tussen 2 bijeenkomsten door en op een plek die niet zo mooi is. En als je dan de kans hebt gekregen om  mooie foto's te maken wordt hij regelmatig volledig verpest door de opmaak of foute uitsnede.

 

Ik weet het, de gemiddelde auteur zit liever in zijn of haar eentje achter de computer, dan dat ze graag met zichzelf naar buiten treden. Als ze zo graag in de publiciteit hadden gestaan dan waren ze wel gaan acteren of presenteren. Een heleboel uitzonderingen daar gelaten natuurlijk. En weet je, daar is ook helemaal niks mis mee. Tegenwoordig moet iedereen zichzelf (bijna geforveerd) laten zien, maar van mij hoeft dat echt niet. Sterker nog, bij veel mensen heb ik regelmatig de neiging om te zeggen dat ze zichzelf wat mij betreft wel ietsje minder mogen laten zien. Maar wanneer ik een boek lees van iemand dan wil ik gewoon heel graag het koppie zien van de persoon die het geschreven heeft. En wanneer dat een goede en echte foto is, dan weet ik met wie ik te maken heb, krijg ik er een gevoel bij, en dat is prettig wanneer ik dat boek lees. Die foto laat me zien hoe zorgvuldig iemand zijn boek in de wereld zet, hoe belangrijk genoeg (en ook weer niet te belangrijk) die persoon zichzelf vindt, en hoezeer iemand van zijn eigen boek houdt om het een foto te geven die recht doet aan het boek en zichzelf.

Ik zei het al eerder, een auteur kan zichzelf ook te serieus nemen, zo serieus dat het bijna gênant is. Mijn vriend (die chef is) en ik kijken regelmatig in allerlei kookboeken. Laatst keken we in een boek van een beroemde en succesvolle chef. En eerlijk gezegd hebben we onszelf kapot gelachen. De fotografie van het boek was prachtig. De gerechten waren enorm sfeervol gefotografeerd. En ook de foto's van de chef zelf zagen er goed uit. Maar het was in onze ogen net ietsje te veel. Ik had liever alle gerechten willen zien. Maar veel gerechten moesten plaats maken voor de chef. Wat hebben we vooral geleerd van het boek? De chef kan koffie drinken, hij kan chill uit het raam staren, hij kan ik een ietwat vreemde houding tegen de bank aanleunen, en nou ja vooruit, hij kan ook koken.

Het toch ietwat narcistische beeld dat we van hem kregen was eigenlijk alleen maar lachwekkend en voegde niks toe aan het boek.

 

Als auteur kun je ook je foto op de voorkant van de cover zetten. Dan is jouw foto eigenlijk de cover. Dit vind ik mooi mits het boek ook echt over jou gaat. Als dat niet het geval is dan vind het een gevalletje chef van hierboven.

 

Wat is een slechte auteursfoto?

 

• Een foto van meer dan 5 jaar geleden
• Een onscherpte en onder (of over)belichte foto.
• Een foto die duidelijk voor een ander doel is gemaakt, zoals vakantie of een bruiloft
• Een foto waar iemand anders vanaf is geknipt
• Een foto waarbij de achtergrond te nadrukkelijk aanwezig is en niks te maken heeft met de persoon of het boek
• Een foto die te klein was om af te drukken, te lage resolutie
• Een foto die verkeerd gecropt is. Er is niks zo irritant voor de gemiddelde fotograaf als de foto zo gecropt wordt dat er alleen nog een hoofdje over blijft zonder nek en schouders.
• Een foto waarbij het enorm duidelijk is dat de auteur zich verschrikkelijk voelt tijdens het maken ervan.
• Een foto waarbij de auteur door zowel visagie en styling niet meer op zichzelf lijkt
• Een foto waarbij juist te weinig is nagedacht over visagie en styling.

 

Wat is een goede auteursfoto?

 

• Een recente foto
• Een foto die scherp is en goed en goed belicht. De ogen zijn helder en goed zichbaar zonder weg te vallen in de schaduw
• Een foto die met zorg en aandacht is gemaakt speciaal voor het boek.
• Een foto met een rustige of egale achtergrond. Het kan zijn een studio achtergrond maar hij kan ook prima buiten in de stad of de natuur zijn gemaakt. Zolang de achtergrond maar heel rustig en vaag is en niet overheerst. Ook moet de achtergrond qua kleur en stijl bij de rest van het ontwerp van de cover passen.
• Een sfeer die past bij het soort boek. Is het boek heel ernstig dan kan het gek staan wanneer de auteur giert van het lachen op de foto.
• Een foto waarbij hoofd, nek en schouders te zien zijn. Liefst ook niet meer dan dat, want wanneer iemand in zijn geheel erop staat dan is het gezicht te klein en niet herkenbaar genoeg
• Een foto waarbij de auteur ontspannen kijkt.
• Een foto waarbij de styling en visagie de persoon mooi genoeg maken om goed op de foto te komen maar waarbij hij of zij wel zichzelf is en lijkt.

 

Bij dit lijstje zou je natuurlijk de naam auteursfoto ook kunnen vervangen door profielfoto. Want daar gelden eigenlijk precies dezelfde regels voor. Het feit is alleen dat je die wat vaker kunt veranderen. De foto op je boek die blijft er voor altijd opstaan.

 

De foto kan vervolgens op verschillende manier op de cover geplaatst worden. In een kader, zonder kader en misschien half door de tekst heen of bijvoorbeeld over de volledige achterkant. Kijk hierin vooral wat er bij de rest van de cover past.

 

Hoe ga je te werk

 

Plan ruim van te voren een afspraak met een fotograaf, die zijn er toch het beste in om alles acpecten van het lijstje hierboven af te vinken.

Zorg dat je vooraf goed weet hoe de rest van de cover eruit komt te zien. Op deze manier kun je samen overleggen en besluiten of de foto rechthoekig, vierkant, met welke kleur achtergrond, welke kleding enzovoort moet zijn. Het is voor een fotograaf belangrijk om deze dingen van te voren te weten.

 

Zorg dat je de rechten afkoopt. Bij veel fotografen mag je een foto namelijk maar 1 keer gebruiken en als je hem nog een keer wilt gebruiken moet je er opnieuw voor betalen. Dus zorg dat de rechten bij jou liggen zodat je ermee kunt doen wat je wilt.

 

Zorg dat je wat verschillende foto's in dezelfde stijl laat maken zodat je ook wat foto's hebt voor persdoeleinden. Vaak is het beter om een krant zelf van een foto te voorzien dan wanneer een fotograaf van de krant bij je op bezoek komt, die zijn namelijk niet altijd de meest geduldige en communicatieve types (sorry als ik hiermee te veel generaliseer, er zijn vast ook hele leuke)

En zorg dat je zelf mag meebesluiten over welke foto het wordt, laat dit niet alleen over aan de uitgever en de fotograaf. Het is jouw hoofd, jouw boek, en jij moet er blij mee zijn.

 

Je moet rekenen dat je voor een goede serie foto's inclusief de rechten minimaal 200 euro kwijt bent, maar vaak meer. Misschien vind je dit best een grote investering. Maar het verdient zichzelf dubbel en dwars terug. Want zoals Christine in haar tekst schreef: Welke foto ademt: auteur. Welke fluistert: amateur?

Wanneer mensen in de winkel staan om een boek uit te zoeken en jouw foto klopt aan alle kanten, dan gaat jouw boek veel sneller mee naar de kassa. Klopt hij niet, dan gaat hij vaak weer terug op de stapel.

 

En ik weet het, voor veel mensen is gefotografeerd worden gewoon niet leuk. En dan is het een noodzakelijk kwaad wat te nonchalant, te laat en niet goed genoeg gebeurt. Maar tref je een leuke fotograaf, dan verzeker ik je, dat het best meevalt. Wie weet ga je het nog wel leuk vinden!

 

Ik hou van schrijvers, echt enorm! Om die reden heb ik er ook zoveel gefotografeerd, juist om ze te laten zien dat het best leuk kan zijn en dat het zo fijn is om met een goede foto op je boek te verschijnen.

 

En dat is ook mijn doel bij de training Cover it! Ik wil jou een prachtige dag bezorgen waarna je aan het einde van de dag naar huis gaat met een fantastische achterflap tekst, de titel, een algemeen cover idee en een prachtige auteursfoto. All in one!

Doe je niet mee, ook helemaal goed, dan hoop ik dat je aan bovenstaande tekst iets hebt gehad. Jouw boek mag er zijn!

 

 

 

 

 

In de zomermaanden gaan we extra vaak op de foto. Op vakantie natuurlijk, maar ook tijdens een dagje strand, met vrienden of op een leuk terras. En die zon, die maakt de foto's extra zomers en feestelijk. Het licht van de zon op de foto is inderdaad magisch, of tenminste, dat kan het zijn. Maar dan moet je het wel op de juiste manier gebruiken.

In dit blog ga ik je verschillende manieren laten zien van het maken van portretten op zonnige dagen. Ik schrijf dit blog voor iedereen, dus juist ook voor mensen die nog geen kennis hebben van de techniek van fotografie. Maar ik ontkom er niet aan om zo nu en dan wat technieken te noemen die niet door iedereen wordt begrepen. En het is ook teveel om het in dit blog uit te leggen. Maar ik hoop toch dat jij als beginners, er zeker iets aan zult hebben.

 

In de volle zon

Veel mensen hebben de neiging om mensen in de volle zon te fotograferen. Maar eerlijk gezegd werkt dit meestal niet zo goed. Het licht is heel hard, geeft veel harde schaduwen en zorgt ervoor dat het model met de ogen gaat knijpen. Niemand wordt hier echt mooier van. Zie de eerste foto hieronder van Lena. Deze foto is een uur voor zonsondergang gemaakt, dus het licht is al veel zachter dan midden op de dag, en toch is het nog heel hard in haar gezicht. 

Wanneer je iemand midden op de dag fotografeert is het veel beter om de schaduw op te zoeken. En wanneer iemand dan in de schaduw staat, kijk dan heel goed naar het gezicht wat het licht doet. Is het gezicht mooi gelijkmatig, komen de huid en de ogen mooi uit en de ogen ook? Wanneer dat niet het geval is dan moet je het model misschien iets draaien of verplaatsen en net zo lang zoeken tot het licht mooi en zacht is en de ogen goed uitkomen.

De tweede foto van Lena is gemaakt in een steegje waar de zon niet inkomt. Dat geeft vaak een heel zacht en regelmatige lichtsituatie die ideaal is voor portretten. En wanneer je iemand niet tegen de muur zet en juist in het midden van de muren, komen de muren ook nog eens heel mooi in beeld en geven ze diepte aan de foto. Bij de derde foto zit ze in de schaduw van een boom. Ook hier is het licht heel mooi zacht en komt haar gezicht daardoor heel mooi tot zijn recht.

 

 

Ook Zonneke heb ik gefotografeerd op plekken met schaduw en heel zacht licht. Op de eerste foto zie je haar in de schaduw van een boom. De achtergrond is nu overbelicht maar de sfeer ervan is nog steeds goed zichtbaar. Foto's waarbij de achtergrond lichter of donkerder is dan het model zijn vaak veel sfeervoller. Wanneer het model en de achtergrond hetzelfde licht hebben dan is een foto in mijn ogen vaak al wat saaier dan wanneer er verschillende soorten licht in beeld zijn. Op de tweede en derde foto staat ze onder een poortje. Zij is wel in de schaduw maar het licht dat op haar valt is sterker dan het licht dat middenin het poortje valt. Zij wordt dus veel lichter dan de achtergrond. Dit zorgt een mooie en rustig achtergrond. Maar ook hier is weer verschil te zien. Bij foto 2 staat ze iets dieper de poort in. Het verschil in licht op haar gezicht en onder de poort is iets minder groot en daardoor is de achtergrond nog redelijk goed te zien. Op foto 3 staat ze net nog iets meer in het licht (wel in de schaduw) en dat zorgt in dit geval voor nog mooier en zachter licht in haar gezicht en een nog donkerder achtergrond. Het beetje zon dat nog in het haar valt maakt deze foto nog mooier. Altijd ben ik op zoek naar lichtsituaties als deze, die het model zo mooi mogelijk laten uitkomen. 

 

 

Wanneer je op een plek bent waar er geen schaduw te bekennen is, bijvoorbeeld op het strand, dan ontkom je er vaak niet aan om iemand wel in de volle zon te fotograferen. Wanneer je dit doet, fotografeer iemand dan niet van heel dichtbij maar zet iemand wat verder weg en laat de persoon bv helemaal zien. De persoon hoort dan wat meer bij de achtergrond en het geheel wordt dan een zonnige foto waarbij de details in het gezicht minder belangrijk zijn. Wil je wel heel graag een portret van dichtbij dan kun je proberen om in het tegenlicht te fotograferen. Of liever gezegd, schuin tegen het licht in, nooit helemaal recht tegen het licht in. Ten eerste krijg je anders flair (zichtbare lichtstralen) in beeld, wat mooi kan zijn maar vaak ook niet en je kunt zelfs je sensor ermee beschadigen wanneer de zon te fel is. Maar ook als je schuin tegen het licht in fotografeert op het lichtst van de dag is het lastig. Vaak zie je nauwelijks nog iets in de schermpje of door het oog. Het is dan dus een beetje fotograferen op gevoel en maar afwachten wat het resultaat wordt.

Fotograferen in tegenlicht geeft wel een technische moeilijheid. Je hebt te maken met twee verschillende soorten licht, het licht op de achtergrond, wat heel veel is, en het licht op het gezicht van het model, wat veel minder is. Je camera kan eigenlijk maar op 1 van die twee soorten licht zijn belichting bepalen. En omdat de contrasten op een foto altijd veel sterker zijn dan hoe wij het met onze ogen zien, wordt of de achtergrond sterk overbelicht, of het model sterk onderbelicht. Die te lichte achtergrond is niet erg, maar het onderbelichte model wel. Vanuit zichzelf baseert de camera veel meer de belichting op de achtergrond en daardoor wordt je model meestal te donker. Je kunt dit op een paar manieren voorkomen. En hier komen dus de eerste technieken waar ik in dit blog niet te diep op inga. Je kunt de camera zetten op spotmeting of centrum meting. Hierdoor meet hij veel meer het licht van het model en niet van de achtergrond. Of je kunt belichtingscorrectie toepassen, je maakt de foto dan lichter dan de camera dat had bedacht. Wanneer er sprake is van heel veel tegenlicht is het resultaat vaak nog niet echt super, de foto is vaak heel nevelig en daardoor wat vaag. Hieronder een voorbeeld van Zonneke die ik midden op de dag tegen de zon in fotografeerde. Je ziet op de eerste foto dat er veel nevel is. Achteraf kun je in een bewerkingsprogramma hier prima nog iets aan doen. Dit werkt overigens het beste wanneer je op RAW fotografeert en beschikt over een programma die RAW bestanden kan bewerken. In het bewerkingsprogramma ga je naar nevelreductie of nevel verwijderen. De nevel verdwijnt dan als sneeuw voor de zon, zoals je ziet op foto 2. Het geeft wel vaak veel sterkere kleuren die onnatuurlijk kunnen lijken. Als je de kleuren niet goed genoeg krijgt kun je de foto altijd nog zwart wit maken. Dan ben je van de kleuren af en kun je de nevelreductie nog iets versterken. Zie foto 3 van Zonneke in de juiste lichtsituatie. Haar naam is bij deze foto's wel heel toepasselijk!

 

 

Het gouden uurtje

De allermooiste portretten maak je vaak in het gouden uurtje. Dat is het uur voor zonsondergang. Het zonlicht is dan zachter en warm van kleur. In dat uur zie je de resultaten snel verschillen. In het begin is de zon nog best sterk en geeft het nog steeds wat harder licht dan vlak voor zonsondergang. Ook in het gouden uur vind ik het het mooiste om tegen (of schuin tegen) het licht in te fotograferen. Zeker wanneer je model lang haar heeft is het prachtig om de goudkleurige zon in het haar te laten zien. 

Maar ook hier weer het je te maken met verschil in licht wat voor over en onderbelichting kan zorgen. Op onderstaande foto's fotografeer ik Lena schuin tegen het licht in, een uur voor zonsondergang.

Op foto is zie je dat haar gezicht best nog wel donker is. Ik kan hier niet teveel belichtinscorrectie toepassen omdat je dan de kans loopt dat haar haar te sterk overbelicht raakt en dan eigenlijk een beetje wegvalt. Er zijn een paar dingen die je dan kunt doen. Ten eerste kun je inflitsen. Flitsen is één van de moeilijkste dingen in de fotografie en je moet dan wel echt weten waar je mee bezig bent. Wanneer je de camera de sterkte van de flits laat bepalen is dat vaak veel te sterk en dan krijg je foto 2 als resultaat. Wanneer je weet hoe je de flits handmatig kunt instellen en zachter kunt maken, dan zie je dat dit al een veel beter resultaat geeft, zie foto 3. Maar wat makkelijker is het om een reflexie scherm te gebruiken, zie foto 4. Hier kun je al snel mee leren werken. Met het scherm vang je de zon op en laat je het terug weerkaatsen in het gezicht. Dit geeft een zachter en vaak een realistischer resultaat van een flitsen. Wanneer je flitst is het eigenlijk het mooiste om een externe flitser te gebruiken die je op een andere plek neerzet dan je camera. Wanneer je alleen beschikt over een ingebouwde flits dan is daarvan de beste stand de uit-stand. Dit flitsje komt recht van voren, wat een onnatuurlijk effect geeft. Het is een heel kleine lichtbron wat zorgt voor heel hard licht en het maakt het gezicht vrij plat.

In plaats van een reflexie scherm kun eigenlijk alles gebruiken wat wit is, piepschuim, karton of desnoods een spierwitte tas of t shirt. Zolang het het licht maar weerkaatst en zo het verschil in licht tussen achtergrond en model kleiner maakt.

 

 

Zonsondergang

Hoe meer je echt richting zonsondergang komt, hoe zachter het licht. De kleuren worden nog warmer en de verschillend in lichtsterkte minder. Naarmate je vlakbij de zonsondergang komt heb je bij tegenlicht steeds minder reflexie nodig. Ook kun je steeds meer gaan spelen met het licht, door de zon gedeeltelijk of helemaal in het gezicht te laten schijnen. Recht tegen het licht in wordt nog steeds lastig, zie foto 1. Er is dan nog steeds veel nevel. Dus hou het liever bij schuin tegen de zon in. Dit vind ik zelf het mooiste moment omdat ik met hetzelfde licht zoveel verschillende soorten effecten kan weergeven. Als het model maar iets draait of wanneer ik mijn standpunt weer ietsje verander dan ziet alles er alweer anders uit. Zie hieronder wat resultaten. Deze foto's zijn allemaal binnen dezelfde 5 minuten gemaakt.

 

 

De zon is niet in alle gevallen ideaal en maakt ons vaak niet zo mooi. Maar wanneer je goed kijkt, de tijd neemt en durft te proberen en lekker gaat spelen, dan kan het ontzettend mooie effecten geven. Ik wens je heel veel plezier.

 

Zomerse groeten,

Petra van Vliet

 

Met grote dank aan Lena Lazarom en Zonneke Kimpen

 

 

 

 

 

 

Net op tijd bereikte ik het hoogste punt, waarbij ik uitzicht had over zee en de prachtige zonsopgang. Nog iemand anders had zijn bed vroeg verlaten en stond, door een enorme toeter van een lens, over zee uit te kijken. Prachtige camera, een groot (en vooral onmenselijk zwaar) statief en een enorme concentratie. Het woord compensatie plopte op in mijn brein, maar die gedachte drukte ik met schaamte meteen weer ver weg, terug in de donkere krochten van mijn hersencellen. Die man had voor een kapitaal bij zich, dat moest wel een fotograaf zijn die echt wel wist waar hij mee bezig was.

Hij mompelde een ietwat chagrijnig ciao, als antwoord op mijn opgewekte bongiorno. Misschien had hij nog geen koffie gehad.

 

Ik keek om me heen, op zoek naar het beste standpunt om het waanzinnige schouwspel van de natuur zo goed mogelijk te kunnen vastleggen. Ik pakte mijn smartphone, richtte hem wat heen en weer tot ik de beste compositie te pakken had, stelde de belichting in, en klikte. Terwijl ik naar het resultaat keek, zag ik de man schuin achter mij weerspiegeld in mijn scherm. Hij schudde zijn hoofd en er verscheen een minachtend lachje op zijn gezicht. Hij vond me vast een enorme amateur met mijn telefoontje, en ergerde zich groen en geel, dat ik met mijn gebrek aan kennis, het in mijn hoofd durfde te halen om in de buurt van zijne koninklijke hoogheid te gaan staan.

 

Ik vond mijn foto prima en na er nog twee gemaakt te hebben borg ik mijn telefoon op, ging op het muurtje zitten en staarde 5 minuten voor me uit. Ik kan uren over zee uitkijken, zeker wanneer het op een plek is zo mooi als Sicilië. Ik weet dat mijn foto veel scherper en met minder ruis uit de verf zou komen wanneer ik hem met mijn camera gemaakt zou hebben. Maar op vakantie ben ik een zeer luie fotograaf, de camera blijft altijd thuis. Dus ik moet het doen met wat de smartphone mij te bieden heeft. En op het moment dat ik deze foto maakt was dat nog een stuk minder dan wat smartphones op dit moment kunnen.

 

 

 

De man bleef ondertussen verwoed doorklikken. Ik werd inmiddels wel nieuwsgierig naar die ongetwijfeld prachtplaten die uit zijn handen kwamen en liep een stukje naar achteren om van een afstandje ongemerkt op zijn schermpje te kunnen kijken. Wat ik zag was een laf plaatje, waarvan de kleuren veel te flets waren en waar de compositie totaal geen recht deed aan de plek. Kortom, een waardeloze zonsopgangfoto die het woord 'fotograaf' in mijn hoofd meteen weer verving door 'compensatie'. Ik perste mijn lippen op elkaar om mijn binnenpretje te verbergen. Ik ging een stukje dichter bij hem staan en bekeek nogmaals mijn foto op mijn scherm. Ik geef toe, ik draaide mijn schermpje net zo dat hij het ook kon zien, had hij eerder maar niet zo minachtend moeten doen. Ik zei: 'Wat is hij mooi hè vandaag!' Maar geen woord kwam er nog uit zijn mond. Hij klikte nog 3 keer, pakte toen zijn boeltje in en liep met zijn grote cameratas en enorme statief op zijn schouder, sloffend weg. Ik stapte mijn muurtje weer op en staarde rustig verder, terwijl de zon steeds hoger en feller werd en mij aangenaam verwarmde.

 

Natuurlijk is apparatuur belangrijk bij fotografie. Maar bovenstaande ervaring van 3 jaar geleden in het prachtige Taormina, is een schoolvoorbeeld van het feit dat een goede camera nog geen goede foto maakt. Veel belangrijker dan apparatuur is gevoel voor beeld, en kennis van de techniek. Fotografie is namelijk een vak, een ambacht. Een goede foto maken kan iedereen. Maar altijd een goede foto maken, onder alle omstandigheden, dat vraagt veel kennis en ervaring.

 

Fotografie is voor iedereen. Ik ken niemand die nog nooit een foto heeft gemaakt. En fotografie is belangrijk, zonder fotografie zou ik geen idee hebben hoe ik er als baby en kind uitzag. Zonder fotografie zou ik geen tastbare herinneringen hebben aan mooie momenten en reizen. En zonder fotografie zou het gezicht van mensen die ik liefheb maar overleden zijn, langzaam vervagen. Ik vind fotografie en film de mooiste uitvindingen ooit. Terwijl de tijd vooruit gaat, blijft het verleden niet alleen in mijn hart en gedachten, maar ook op papier en een computerscherm. En ook al is fotografie al ruim 17 jaar mijn vak, de belangrijkste reden dat ik fotografeer is nog steeds het vastleggen van al die mooie herinneringen en prachtige plekken op onze mooie aarde.

 

Als we camera fabrikanten zouden geloven dan kunnen bepaalde camera's de beste foto's maken. Wanneer je zo'n camera maar aanschaft dan gaat de rest vanzelf. Maar wat ze vergeten te vertellen, is dat het belangrijk is dat je weet hoe je die camera moet bedienen. want anders krijg je nooit die prachtige resultaten. Maar het lijkt aan alles dat het ze ook helemaal niet interesseert of jij het wel of niet goed kan. Die enorm dikke handleiding vertelt je eigenlijk alleen maar in 86 talen hoe je camera aan en uit gaat, en dat je hem bijvoorbeeld niet in de magnetron mag opwarmen. Maar hoe hij werkt dat vertelt het niet. Wel kun je online een uitgebreide handleiding downloaden. Maar die zit vaak zo verwarrend en ingewikkeld in elkaar dat iemand die niks van fotografie weet het echt niet gaat begrijpen. Dus eigenlijk doen de fabrikanten alleen hun best om zoveel mogelijk camera's te verkopen en niet om ervoor te zorgen dat mensen er mooie foto's mee kunnen maken.

 

Wat ik met dit blog eigenlijk wil zeggen is dat ik hoop, dat je niet net als die man op die berg, een kapitaal uitgeeft aan apparatuur wanneer je niet van plan bent om je in de techniek van fotografie te gaan verdiepen. Het is dan echt zonde van je geld, geld dat je veel beter kunt gebruiken voor andere dingen. Wil je je heerlijk vrij voelen op vakantie, zonder gefrustreerd op die berg te staan omdat jouw dure camera niet doet wat hij beloofde, neem dan gewoon lekker alleen je smarphone mee of een klein compactcameraatje. Maar ook dan is het nog steeds beter wanneer je wel iets van fotografie weet. Geen enkele camera weet namelijk wat jij precies wilt laten zien op een foto. Hij weet nooit welk deel van de foto jij goed belicht wilt hebben of welk deel scherp moet zijn. Ook heeft hij jou nodig voor de mooiste compositie en het mooiste standpunt, de beste beeldhoek en de beste timing. Allemaal dingen die een camera niet zelf kan, maar jouw handen en ogen voor nodig heeft.

Ooit hebben we allemaal leren zwemmen, fietsen, autorijden, koken, lezen en schrijven. Allemaal dagelijkse dingen, maar we moesten het wel eerst even onder de knie krijgen. Fotografie is zo'n belangrijk deel van ons leven geworden, waarom zou je door blijven knoeien op de automatische stand en op die manier vaak verkeerd belichte, onscherpte en bewogen foto's blijven maken. Foto's waarbij onze vakantieplek lang niet zo mooi uitkomt als in het echt en waarbij onze kinderen en kleinkinderen er toch net altijd te donker of in een raar perspectief op komen te staan.

Waarom zou je je niet wat meer gaan verdiepen in de techniek of compositie. Er zijn zoveel wegen hoe je dit kunt doen. Er zijn talloze boeken en trainingen. De plaatselijke fotograaf geeft vaak korte workshops en online is ook van alles op dit gebied te vinden.

 

Ikzelf vind het het mooiste vak op aarde, niet alleen het fotograferen zelf, maar ook het lesgeven, het doorgeven van al mijn kennis en ervaring. Ik geef voor beginners een heel toegankelijke en makkelijke te begrijpen basis opleiding. Misschien blijkt dat na het volgen van een workshop, fotografie nooit echt één van jouw talenten zal worden. Maar dan nog zorg je ervoor dat met de opgedane kennis je foto's voortaan niet meer onderbelicht en onscherp zullen zijn. Maar wie weet ontdek je een passie in jezelf waar je het bestaan nog niet van wist. Wie weet heb je gevoel voor beeld en ben je heel creatief. Reden te meer om ervoor te zorgen dat je de techniek gaat beheersen, zodat dit talent het beste tot zijn recht komt. Wil je graag een camera aanschaffen, misschien kan dit blog je dan helpen, welke camera is voor jou geschikt.

 

Fotografie is echt voor iedereen, maar niet iedereen maakt zomaar een goede foto.

 

 

 

 

 

Wanneer iemand mij inhuurt om portretfoto's te maken voor website of social media, dan is het vaak de persoon zelf die zorgdraagt voor de kleding en make-up. 

Ik kan je vertellen, als fotograaf is dat best spannend. En ik denk dat veel fotografen dit wel zullen herkennen. De ene persoon heeft heel veel gevoel voor kleding, kleur en make-up en de ander een stuk minder. Daar is natuurlijk helemaal niks mis mee, maar wanneer je iemand moet fotograferen die net de verkeerde kleur kleding heeft gekozen dan is dat best lastig. De verkeerde kleur kan gekke dingen doen met huidtint, kleuren en contrasten op de foto.

Maar ook met make-up kan iemand flink de mist ingaan. Ik heb liever dat een vrouw zich niet opmaakt dan dat ze zich verkeerd opmaakt. Wanneer iemand niet gewend is om met make-up aan de slag te gaan en dan opeens met een dikke laag foundation aankomt, dan moet ik regelmatig wel even slikken. Maar wanneer je in de studio met flitslicht gaat werken, dan is make-up eigenlijk noodzakelijk.

Een aantal jaar geleden heeft Natascha Koningsveld mij zeer bruikbare tips gegeven voor een natuurlijke make-up voor fotografie en film. Iets wat ik voor mezelf graag gebruik. Omdat ik deze tips dolgraag aan klanten zou willen geven en aan andere fotograferen, heb ik haar gevraagd om de tips nogmaals met mij te delen in een filmpje. 

Verschijn je voor je werk vaak op de foto of film, dan zijn deze tips heel fijn voor jou. Of ben je fotograaf en loop je net als ik regelmatig tegen het probleem aan dat mensen er minder goed uitzien dan mogelijk is, stuur dan dit filmpje ook door naar jouw klanten. 

Wanneer je zelf absoluut geen make-up gebruikt in het dagelijks leven dan hoef je dat voor foto of film natuurlijk ook niet te doen. Maar weet dat het toch altijd net even iets voor je kan doen als je het wel doet, zeker wanneer er met flitslicht gewerkt gaat worden. Ik kan me voorstellen dat je de make-up die Natascha hier aanbrengt dan net nog teveel vindt. Je kunt je dan beperken tot bijvoorbeeld de dagcreme met de concealer, een poedertje, de wenkbrauwen en de mascara. Dan zie je er niet opgemaakt uit maar dan heb je toch net iets meer expressie en valt het licht mooier op je huid. 

Ikzelf gebruik meestal de make-up van Dr. Hauschka. Dit is volledig natuurlijk en mooi. Hun concealer samen met de dagcrema van Colour & Spice, de perfecte combi!

 

Ik wil Natascha hartelijk danken voor haar medewerking aan dit filmpje. Er gaan vast heel veel mensen heel blij mee zijn.

Ik ken Natascha al heel wat jaren en heb veel bewondering voor haar. Zij heeft een prachtig cosmetica merk op de markt gebracht, Colour and Spice. Volledig natuurlijk, veganistisch en van zeer grote kwaliteit. Mijn huid wil al jaren niks anders meer. Niet alleen haar producten zijn fantastisch, maar ook de filisofie achter het merk. Kijk maar eens op haar website. 

Leuk detail om te weten, toen we de film opnamen was het 38 graden buiten en zo'n 45 binnen in de ruimte waar we zaten. Op de een of andere manier werken je hersenen dan ook minder dus we wilden jullie een aantal van de vele bloopers niet onthouden, dus kijk even door tot het einde.....

 

Werk je al fotograaf en vind je het maken van portretten vaak nog lastig omdat zowel jij als het model zich ongemakkelijk voelen? Check dan de online Masterclass Portretfotografie waarin je alles leert om zowel jezelf als je model een beter gevoel te geven tijdens de shoot. 

Wanneer ik zeg dat het belangrijk is dat je model tijdens een shoot altijd veilig is, dan zal iedereen het daar met mij over eens zijn. En ik denk ook dat de gemiddelde fotograaf er alles aan doet om hiervoor te zorgen.

Maar toch zie ik heel vaak foto's voorbij komen, die heel prachtig zijn en er zeker ook heel veilig uitzien, maar dat toch niet helemaal zijn. Veel fotograferen (en de modellen) zijn zich hier denk ik niet echt van bewust en daarom wil ik hier heel graag iets over schrijven.

 

Ik heb het over momenten in de vrije natuur waarbij het model in het hoge gras zit of ligt, of waarin hij of zij prachtig poseert tussen de wilde bloemen. Een foto waar zowel model als fotograaf blij van worden, en die vaak erg mooi zijn. Maar toch schuilt er in deze situatie een groot geval. En dat zijn de vele teken die zich op deze plek bevinden en heel graag de blote benen van het model beklimmen op zoek naar een warm plekje om zich in vast te bijten. Iets wat heel grote gevolgen kan hebben, en dat weet ik helaas uit eigen ervaring.

 

Ik heb een groot deel van mijn leven zonder dit te weten met de ziekte van lyme rondgelopen. Ik heb hierin geluk gehad. Het heeft zeker effect gehad op de kwaliteit van mijn leven maar ik ken ook gevallen waar dit veel extremer is. Jonge vrouwen die van de een op de andere dag opeens heel ziek zijn, soms zelf verlamd raken, en in extreme gevallen eraan overlijden.

 

En dat allemaal omdat ze zich niet bewust waren van het feit dat een tekenbeet, die ze misschien niet eens hebben opgemerkt, ze heeft besmet met een meedogenloze bacterie.

En dat is nog niet alles, want sinds kort is er een nieuw virus dat door teken wordt overgedragen. Teken-encefalitis is een hersen(vlies)ontsteking die veroorzaakt wordt door het tekenencefalitis-virus, ook wel ‘tick-borne encephalitis’ virus (TBE tick-borne encephalitis -virus) genoemd. Dit virus was eerder alleen in het buitenland aanwezig maar sinds 2016 zijn er ook gevallen in Nederland bekend. En ook hieraan overlijden mensen.

 

Sinds ik zelf op de hoogte was van de ziekte van lyme heb ik nooit meer zomaar een persoon in de wilde bloemen neergezet. Ik wil namelijk op geen enkele manier verantwoordelijk zijn voor een tekenbeet bij iemand die ik fotografeer. Wel heel jammer. Ik houd van de natuur en ik vind het zelf heerlijk om in het hoge gras te liggen. Maar voor mij voelt dat niet meer zo veilig en ik doe het ook nooit meer. En als je nu denkt: 'maar dat deden we toch vroeger altijd?' Ja dat klopt, maar het percentage besmette teken is de laatste jaren sterk gegroeid dus de risico's worden steeds groter.

 

Nog steeds vind ik het heerlijk om in de natuur te zijn en ook om in de natuur te werken. Maar ik neem maatregelen, en heel graag wil ik die maatregelen met je delen.

Ten eerste ga ik niet snel met blote benen en voeten het bos of andere natuurplek. En als ik dat wel doe, dan blijf ik op een pad en begeef met niet in het hoge gras. Als ik dat wel doe dan zorg ik ervoor dat ik laarzen aanheb en goed bedekt ben. Maar ja, in de zomer ga ik natuurlijk niet met grote laarzen het bos is. Wat ik dan gebruik is teek-away. Dit natuurlijke product ruikt voor ons best lekker, maar niet voor de teek. Hij zal je dan ook liever voorbij lopen. Vaak worden er online producten met DEET aangeraden. Maar dit is best giftig en ik wil dat zelf liever niet op mijn huid hebben.

 

Verder is het goed om je altijd goed te controleren op teken na een bezoek aan de vrije natuur. Let hierbij op dat teken graag naar donkere warme plekjes gaan. Een teek die zich nog niet heeft vastgezogen is heel klein, een speldenprikje, dus zet je bril maar op.

Als de teek nog op je huid rondloopt verwijder hem dan en zorg dat hij niet in je huis terecht komt. Heeft de teek zich inmiddels wel vastgebeten in je huid dan is het erg belangrijk om de teek niet met je handen aan te raken. Als je dit doet dan ziet de teek dit als plagen en dan zal hij direct zijn maaginhoud in jou legen. En mocht hij dan de borrelia bacterie bij zich dragen, dan ben je besmet. Zorg dat je altijd een tekentangetje bij de hand hebt. Deze zijn het beste. Ze zijn op veel verschillende plekken te verkrijgen.

 

 

Het is eigenlijk een heel klein koevoetje die je strak tegen je huid onder de kop van de teek schuift. En dan wip je hem er in 1 beweging uit. Hoe eerder je dit doet hoe kleiner de kans op besmetting.

 

Online wordt er veel onzin verkocht, zoals dat je de teek met zeepsop met besprenkelen en dat hij dan vanzelf loslaat. NOOIT DOEN! Dit valt ook onder de categorie pesten en voordat hij loslaat heeft hij de bacterie al bij jou achter gelaten.

 

Wanneer je weet dat je door een teek gebeten bent, houd dan de plek heel goed in de gaten. Wanneer hier na een aantal dagen tot een aantal maanden een rode kring omheen verschijnt moet je direct naar de huisarts. Hoe eerder je erbij bent hoe beter. In een vroeg stadium is het nog goed met antibiotica te behandelen, in een laat stadium, wanneer de ziekte inmiddels chronisch is, niet meer.

Ook wanneer je je ziek gaat voelen na een tekenbeet, hoofdpijn en griepklachten, is het zinvol om direct naar de huisarts te gaan.

 

Een aantal jaar geleden was het zo dat je de teek kon opsturen naar het RIVM en zij onderzochten dan de teek op de bacterie. Mocht de bacterie niet aanwezig zijn dan hoef je je dus geen zorgen te maken. Ik lees hier nu berichten over online dat het RIVM dat niet meer doet. Ik zou dit zelf even controleren of dit wel of niet nog kan.

 

Het risico is niet overal in Nederland hetzelfde. Toen ik nog in Amsterdam woonde waande ik me vrij veilig. In Zutphen, waar ik nu woon, is het risico echter veel groter. Ook gebieden als de prachtige Veluwe vormen een groot risico. Via deze link zie je waar de borrelia bacterie zich in Nederland het meest bevindt.

 

Ik ken persoonlijk mensen die hun jeugd, hun vrije en gezonde leven zijn kwijtgeraakt door dit beestje wat met onze ogen nauwelijks zichtbaar is. Ikzelf wil er graag alles aan doen om ervoor te zorgen dat ik zelf, maar zeker ook mijn modellen niet hiermee worden geconfronteerd. En ik hoop van harte dat elke fotograaf dit ook wil doen, zodat een prachtige shoot in de natuur alleen maar fijne herinneringen achterlaat.

 

 

In een tijd waarin we, vooral door de media, overspoeld worden met ideaalbeelden, is het voor veel vrouwen erg lastig om volledig blij met hun uiterlijk te zijn. Bij de gemiddelde beroemdheid lijkt zwangerschap geen enkel spoor achter te laten en binnen een paar weken staan ze weer op de rode loper te schitteren. De tijd lijkt op deze beroemdheden geen vat te hebben.

 

 

Maar wat veel vrouwen zich niet realiseren is dat er achter zo'n vrouw een hele roedel aan visagisten, stylisten, plastisch chirurgen, corrigerend ondergoed en goed met photoshop kunnen werkende fotografen staat. En of dat nu echt gelukkig maakt, ik betwijfel het. Want wat als je gewoon nooit ontspannen kunt zijn wie je bent, en vooral, nooit ontspannen je eigen leeftijd kunt zijn. De stress en onzekerheid die dit met zich meebrengt om altijd maar jong te moeten blijven, de angst om op een verkeerd moment door de verkeerde fotograaf vastgelegd te worden. De media confronteert ons gewone stervelingen met beelden waar we nooit aan kunnen voldoen. Maar ze confronteren de beroemdheden continu met hun ongevraagde en vaak meedogenloze mening. Ik zie regelmatig dat een bekende actrice of zangeres compleet wordt neergesabeld om het doodsimpele feit dat ze zich zonder make-up op straat durfde te vertonen.

 

 

 

Wanneer ik vrouwen fotografeer dan hoor ik regelmatig dat ze het erg lastig vinden dat ze niet meer zo strak en rimpelloos zijn als vroeger. Ze geven aan dat ze zichzelf erg mooi vinden op foto's van 10 jaar geleden. Wanneer ik dan vraag of ze zichzelf op dat moment, dus 10 jaar geleden, ook mooi vonden dan krijg ik daar meestal een ontkennend antwoord op. De constatering dat ze over 10 jaar de foto's van vandaag dan waarschijnlijk ook weer prachtig vinden, confronteert hen met het feit dat ze dus eigenlijk altijd 10 jaar achter hun eigen leven aanlopen. In mijn ogen is het zonde van de tijd en energie om jezelf pas altijd met terugwerkende kracht mooi te vinden. Jezelf nu mooi vinden, of in ieder geval dik tevreden met jezelf zijn geeft zoveel meer rust, ontspanning en geluk. Hoe je dat doet? In ieder geval is het goed om jezelf vaak te zien. Dus kijk maar vaak met liefdevolle ogen in de spiegel en laat jezelf maar vaak fotograferen (door iemand die er verstand van heeft en waar je je prettig bij voelt). Als je steeds met de foto's van 10 jaar geleden in je hoofd blijft zitten dan wen je nooit goed aan het beeld van nu. Dat beeld waarin je misschien wat meer lijntjes hebt en niet alles meer zo strak is, maar waarin je levenservaring en wijsheid is gestegen. En daarnaast is het een besluit dat je neemt. Een besluit om jezelf te zien voor wat je echt bent, met alles erop en eraan. Een besluit om nooit meer zo negatief (en soms zelfs vijandig) over jezelf te praten. Een besluit om jezelf met respect te behandelen en op deze manier ook nog eens een positief rolmodel te zijn voor je kinderen en mensen in je omgeving.

 

  

 

Als fotograaf heb ik zo'n 16 jaar geleden het besluit genomen om zoveel mogelijk mensen (en vooral vrouwen) dit in te laten zien door ze te fotograferen. Ik kan mensen laten kijken door mijn ogen, die eigenlijk altijd zoveel moois zien. Dat besluit en bijbehorende missie was zo sterk dat ik er een product van maakte, de Powershoot. En sindsdien heb ik duizenden mensen door mijn ogen laten kijken, tijdens shoots en tijdens trainingen. En daar ben ik zo mega blij  mee, want ik vind het zo ontzettend belangrijk dat de opgelegde ideaalbeelden ons niet blijven beheersen.

Heel vaak fotografeerde ik ook vrouwen naakt. En dat is eigenlijk de overtreffende trap van een Powershoot. Want waar de gemiddelde mens zich figuurlijk al bloot geeft wanneer ze voor de lens staan, heeft het daadwerkelijk bloot geven nog extra veel resultaat.

 

  

 

De afgelopen maanden gaven 20 vrouwen zichzelf letterlijk bloot, in mijn eeuwenoude gewelvenkelder. Toen ik vorig jaar voor het eerst de kelder betrad met een ietwat onhandige makelaar kreeg ik meteen visioenen. De soms halfafgebrokkelde stenen waren in perfecte huidskleur en ik kon in gedachten de schaarse verlichting al zien op de zachte vrouwelijke rondingen. Deze vrouwen vonden het zichzelf allemaal waard om gezien te worden, of ze nu wel of niet herkenbaar in beeld verschenen. Er is heel wat afgebibberd en gelachen. Met je billen op de ijskoude vloer of houdingen die we bedacht hadden maar waar het gemiddelde lichaam lastig in te krijgen is (of niet meer uit te krijgen is). Elke vrouw heeft meegedacht over een houding of wat er wel en niet zichtbaar mocht zijn. Het enige dat vast stond was dat het een foto werd zonder kleding, lingerie of attributen. Ook was er geen visagie en hebben we niet het doel gehad om 'sexy' foto's te maken. De kelder en het lichaam. Puur zoals het is. Het enige waar ik mee speelde was het licht, de plek, de houding. Elke vrouw een ander lichaam, een andere plek, ander licht en een andere houding.

 

Het resultaat was een expositie van 37 foto's in diezelfde kelder. Op zaterdag 24 had ik een feestelijke opening met onder andere deze vrouwen. En de dag erna was de expositie 5 uur lang te zien voor iedereen die dat maar wilde. Ik heb de bezoekers niet geteld maar het stroomde de hele dag van alle kanten toe. Er waren cursisten vanuit het hele land, en heel veel voor mij bekende en ook onbekende inwoners van Zutphen die deze ode aan zowel het vrouwelijk lichaam als hun mooie stad niet wilde missen.

 

  

 

Ik moet je eerlijk bekennen dat ik het redelijk spannend vond van te voren. Ik heb altijd alleen maar in opdracht gewerkt en heb nooit de tijd genomen om vrij werk te maken, behalve wat plaatjes die ik schiet met mijn smartphone en herinneringen van vakanties e.d.

En hoe ik dan ook achter een foto kan staan op het moment dat ik hem maak, wanneer er opeens een paar honderd mensen de moeite nemen om te komen kijken, dan zie ik toch een klein beetje met angst en vrezen die mensen naar de kelder verdwijnen. Maar de reacties maakte me enorm blij. De woorden puur, respectvol, sereen, ode aan de vrouw en mooie belichting vlogen me om de oren.

 

  

 

Anouk Plantinga heeft in de Zutphense krant Contact prachtig verwoord hoe zij de expositie ervaren heeft. Via deze link kom je op de digitale versie van de krant en lees je op pagina 16 (de pagina vrouw) haar column in het roze blok. 

 

 

 

De foto's in dit blog zijn een kleine selectie van de foto's van de expositie van de vrouwen die toestemming hebben gegeven om ze hier te laten zien.

 

Ik denk met een grote glimlach terug aan dat mooie weekend in november. Ik ben trots op de foto's en ook op de vrouwen die daar zo sterk en kwetsbaar zichzelf lieten zien.

 

Dankwoord

Dit project is natuurlijk tot stand gekomen met de medewerking van 20 prachtige vrouwen die zichzelf letterlijk en figuurlijk bloot gaven. En verder wil ik heel graag mijn dank uitspreken aan de volgende personen. Annette voor het helpen schoonmaken, Nick en Zack voor de heerlijke hapjes, Ton Westerik voor de sfeervolle verlichting, Marjolein voor het mooie tafeltje in de kelder, Senne en Luz voor de enorm leuke bediening, Tim Wengelaar voor de mooie foto's tijdens de opening, Walaa voor het leuke filmpje van de opening, Pieter Bas Kempe voor het mooie gedicht en Anouk Plantinga voor de prachtige column in het Contact. En natuurlijk alle bezoekers voor hun aanwezigheid en mooie woorden.

 

Enkele reacties van deelneemsters

 

''de naakte waarheid'' 
Ik heb mee gedaan aan het fotoproject van Petra, omdat ik mijn naakte zelf wilde eren, in alles wat ik ben, alle onvolkomenheden, alle rolletjes, deukjes, a-symmetrie. Alles is zo welkom aan het worden in mijzelf, dat ik dit ook wil delen met anderen en ik ben trots op het eindresultaat. Hoe prachtig was het om mijzelf in portret te zien hangen in het felle licht, te zien voor iedereen die de expo bezocht. Het voelt krachtig, kwetsbaar en mooi om op deze manier te mogen delen wie ik ben. Dank je wel Petra voor deze ervaring. De foto gaat een mooie plek in mijn huis krijgen. 

Liz Metselaar'' 

 

De vraag die via de groep zussen rond zutphen werd gesteld stond mij direct aan!
In deze fase van mijn leven vind ik het mooi om mezelf letterlijk bloot te kunnen geven. Kwetsbaar maar ook sterk! En het idee dat er veel vrouwen zijn die dat ook wilde voelde als een enorme verbondenheid.
De shoot ging op een fijne manier, je eigen inbreng werd bekeken naar haalbaarheid en het inzicht van Petra hoe je het mooist op de foto kon komen was fijn.
Tijdens de feestelijke opening was het gaaf om alle vrouwen te zien die zich letterlijk bloot hebben gegeven. Alle soorten vrouwen, prachtig!
En daarna de gewelvenkelder in! Werkelijk prachtig om al dat vrouwelijk schoon te zien!!! 
Een feestje mijnerzijds om hier aan meegewerkt te hebben.

Kim Broekhuisen - Willems
 

Ik vond het een eer om onderdeel te zijn van dit mooie project! Het fotograferen voelde, mede dankzij jou en de prachtige, oude kelder met zijn mooie bogen en dikke muren, heel veilig en fijn. En ik ben echt superblij met de foto's die een mooi plekje in huis hebben gekregen.
Willemieke de Haan

 

'Ik vond het een bijzondere ervaring. Heel kwetsbaar, vooral ook door de omgeving. Tegelijkertijd was juist het contrast tussen de ruwe omgeving van de kelder en het zachte van vrouwenlichamen datgene wat ik zo mooi vond aan dit 'project'.' 

Anoniem

 

  

  

  

Foto's van opening door Tim Wengelaar

Dagelijks posten we met zijn allen veel foto's op social media. We doen dit vanaf onze telefoon, Ipad, computer of zelfs rechtstreeks vanaf de camera.

Veel mensen realiseren het zich niet, maar de manier waarop je die foto's post (het formaat ervan) heeft veel invloed op de kwaliteit ervan zoals je hem op het uiteindelijke scherm te zien krijgt.

Sinds een aantal jaar geef ik online trainingen fotografie aan beginners en gevorderden die plaatsvinden in besloten facebookgroepen, en dagelijks zie ik tientallen foto's voorbij komen van de deelnemers. Om die foto's goed te kunnen beoordelen is het belangrijk dat de foto's scherp op facebook verschijnen. En natuurlijk wil ik de deelnemers daarover goed informeren. Maar dat is nog niet zo makkelijk. Sterker nog, ik ben de afgelopen jaren heen en weer geslingerd tussen allerlei artikelen van mensen die beweren over de juiste info te beschikken. Maar vaak blijkt dat helemaal niet zo te zijn. De artikelen spreken elkaar tegen en soms lijkt het of de ene fotograaf klakkeloos de info overneemt van de ander zonder dit echt zelf gecheckt te hebben.

Facebook zelf speelt hierin ook een grote rol want ik denk dat die nogal eens wat dingen aanpassen zodat info ook snel verouderd is.

Ik heb alle informatie, inclusief die van facebook zelf, gecheckt. En eigenlijk klopt geen enkel artikel 100% of is het niet volledig, ook die van facebook zelf niet. Misschien heeft de info ooit wel geklopt maar is het inmiddels achterhaald.

En ik kan je nu alvast zeggen, dit artikel klopt vast ook niet helemaal, omdat een aantal dingen me nog steeds niet helemaal duidelijk zijn. Maar ook de onduidelijkheden zal ik hieronder vermelden, naast dat wat me wel helemaal duidelijk is.

 

Waarom is het formaat van je foto zo belangrijk

Wanneer je een foto maakt met je camera of je smartphone dan is het formaat ervan meestal heel groot. Dit formaat is te groot voor facebook. Wanneer je de foto in dat grote formaat post dan comprimeert facebook hem zelf naar een kleiner formaat. Maar dat doet hij niet op de allerbeste manier. Dit heeft als consequentie dat een prima scherpte foto opeens als onscherpe foto op facebook verschijnt. Onnodig om te zeggen dat dit heel jammer is en dat je foto zo niet goed tot zijn recht komt.

 

Het is dus zaak om je foto zelf te verkleinen in een bewerkingsprogramma. Dit kan zowel programma's die je op je PC of laptop hebt (zoals Photoshop en Lightroom) als met bewerkingsappjes op je telefoon. Ik kan niet beloven dat dit met elke app kan want ik ken ze allemaal niet persoonlijk. Ik zal het je hieronder in ieder geval laten zien met de app die ik zelf gebruik.

 

De juiste formaten geplaatst vanaf computer

Facebook geeft aan dat ze drie formaten ondersteunen bij de gewone foto's die je in je tijdlijn plaatst. 720 px, 960 px, of 2048 px aan de breedste kant van de foto. Px staat voor pixels.

 

Eindeloos heb ik dit gecheckt tot ik van frustratie de computer bijna uit het raam heb gegooid. Je kunt dit checken zelf ook doen. Wanneer je op een foto klikt op facebook en hem opslaat op je computer, kun je later zien in je verkenner hoe groot hij is, en dus welk formaat facebook aan je foto heeft gegeven. Die doe je door op de naam (of het pictogram) van de foto te gaan staan, op je rechtermuisknop te klikken en voor eigenschappen te kiezen. In het veldje wat dan in beeld komt kies je vervolgens voor details en daar staan alle details van je foto. Bij afmetingen zie je vervolgens hoeveel de foto hoog en breed is.

 

Ik ging ervan uit dat facebook elk formaat foto wat je plaatste zelf zou veranderen in 1 van de 3 formaten die ik hierboven noem. Maar dat is niet altijd het geval. Wanneer ik nl een heel grote foto plaatste dan varieerde het formaat wat facebook eraan gaf ergens tussen de 1800 en 2000. En dus niet die 2048. Maar wanneer ik de foto zelf 2048 breed maak dan plaatst hij hem wel als 2048. En daarmee is 2048 het grootste formaat wat je op facebook kan plaatsen en wat door facebook niet veranderd wordt. Maar.... dat geldt alleen voor horizontale (liggende) foto's. Gaat het om een verticale (staande) foto, dan maakt hij er bij alle foto's 960 hoog van. Is je foto kleiner dan 960 dan maakt hij er eigenlijk van alles van, een ook gewoon vaak wat je er zelf aan hebt gegeven. De 720 px is mij dan ook een beetje een raadsel. Echter later in dit verhaal komt dit getal toch weer om de hoek kijken.

 

Mijn conclusie hieruit is dat het grootste en beste formaat van een liggende foto 2048 is en dat van een staande foto 960. En het is dus zaak dat je zelf je foto dat formaat geeft voordat je hem plaatst in een daarvoor bestemd programma.

 

De juiste formaten geplaatst vanaf een smartphone

Bovenstaande geldt voor plaatsing vanaf een PC of laptop. Plaats je echter vanaf je smartphone dan gelden er andere formaten. Bij een liggende foto maakt facebook er 1440 breed van, en bij een staande foto maakt hij er 720 hoog van (ja hoor, daar is die 720 dan toch nog).

Dus wil je dat via je smartphone je foto's zo scherp mogelijk geplaatst worden maak je ze 1440 bij een liggende en 720 bij een staande foto.

Wat ik al zei, ik weet niet of dit bij elke app kan. Ik gebruik zelf Photoshop Express wat ik een heel fijn programma vind. Wanneer je de foto gaat opslaan dan die je onder het fotootje het formaat staan en dat kun je vervolgens aanpassen voordat je hem plaatst of opslaat.

   

 

Banners en profielfoto's

Voor wat betreft de profielfoto's en de banners bij facebook sta ik eigenlijk nog steeds een beetje voor een raadsel. Ik heb het idee dat hij hierin veel meer verschillende maten ondersteunt. Ik heb banners van 2000 gezien, van 1200 en nog vele andere maten. Facebook zelf dat het 851 px breed moet zijn maar ik heb het idee dat dit een minimale afmeting is. Wanneer je foto kleiner is dan dat dan maakt facebook hem groter en dus onscherp. Maar verder denk ik dat hij alles tot 2048 gewoon plaatst in het formaat wat je eraan gegeven hebt. Maar natuurlijk kun je dit dus zelf elke keer checken door de foto vanaf facebook op te slaan en te zien wat het formaat is. Zo zie je meteen of facebook iets aan het formaat heeft gewijzigd of niet. Ook profielfoto's heb ik in veel verschillende maten gezien. Facebook zelf zegt hier ook niks over. Wel kom ik vaak het getal van 960 weer tegen bij de geplaatste foto's dus ik zou gewoon dat getal aanhouden.

 

Ik zal deze getallen blijven checken. Mocht het weer anders worden dan zal ik deze informatie aanpassen. Ook wanneer ik antwoord heb op de vragen die ik zelf nog steeds heb dan zal ik ze hier vermelden.

 

In ieder geval wens ik je heel veel fotografie plezier.